İnanç özgürlüğünde ilerledik mi geriledik mi?

- İnsan haklarının gerilemeye devam ettiği Türkiye’de 2014 inanç özgürlüğü için de karamsar bir yıl oldu. Dün yayımlanan Norveç Helsinki Komitesi İnanç Özgürlüğü Girişimi’nin (NHC:İÖG) Haziran 2013 - Haziran 2014 dönem raporu bu alandaki sorunları kapsamlı bir şekilde ele alıyor. Geçen yılki raporda bulunan tüm eleştiriler yerini korurken bu sorunların üzerine din dersine dair AİHM kararının uygulanmaması, TEOG ile imam hatiplere yerleştirilen öğrenciler gibi yeni sorunlar eklendi.

Rapordaki değerlendirmelerde şunlar yer alıyor:

»Düşünce ve inanç özgürlüğüne dair genel yasalar olsa da mevzuat ve uygulama eksiklikleri ciddi sorunlar yaratıyor.

»Farklı inanç gruplarına karşı nefret söylemine dair yeterli yaptırım yok.

»İnancını değiştirmek isteyen kişiler üzerinde baskı var.

»Kimliklerdeki din hanesi AİHM kararına rağmen kaldırılmadı.

»Vicdani ret hakkı AİHM kararlarına rağmen tanınmadı.

»Şehir planlarında yalnızca cami ve mescitler için yer ayırılması nedeniyle cemevleri ve kiliseler gibi ibadethaneler açılamıyor.

»Okullardaki zorunlu din dersleri AİHM kararlarına rağmen kaldırılmadı. Hıristiyan ve Museviler dışındaki gruplar (Aleviler, Ateistler, Bahailer) din derslerinden muaf olamıyor.

»Camiler ve personelleri doğrudan devlet kontrolünde, diğer dinlerin görevlilerinin atanması süreçlerinde de kamu görevlileri müdahalelerde bulunuyor.

»Farklı inanç gruplarına dair yeni mezarlıklar açmak mümkün değil. Bunun sonucunda örneğin Ateistler Müslüman mezarlığına defnediliyor.

»Gayrimüslim cemaatlerin el konulan mallarının geri iadesi hâlâ sorunlu bir süreç, bu alanda yasal düzenlemeye ihtiyaç var.

»Hiçbir inanç grubu tüzel kişilik kazanamıyor.

Raporda belirtilen sorunların çözülmesi için NHC:İÖG farklı kurumlara tavsiyelerde bulunuyor. Hükümete dair tavsiyelerde bütün bu sorunların yasalarla çözülmesinden sorumlu olanın hükümet olduğu hatırlatılırken çok sayıda yasal değişiklik öneriliyor. Milli Eğitim Bakanlığı’na zorunlu din derslerinin kaldırılması, TEOG ile imam hatiplere yerleştirilme sorunun çözülmesi gibi tavsiyeler verilirken belediyelerin farklı inançlara ait ibadet yerleri ve mezarlıklar açılmasının kolaylaştırılması talep ediliyor. Medyaya ise herhangi bir inanç grubunu hedef göstermeden, nefret söylemi kullanmadan yayın yapılması çağrısında bulunuyor.