Sivillerin terörden doğan zararları nasıl karşılanır?-2
Sosyal Güvenlik Uzmanımız Şevket Tezel önemli konulara değinmeye devam ediyor.
Dünkü yazımızda terör eylemi sonucu hayatını kaybeden veya çalışma
gücünde kayıp meydana gelen sivillerden dolayı yapılması gereken
nakdi ödeme konusunu ele almıştık. Bugün de sivillerden terör
eylemi sonucu malûl hale gelenlere yapılacak aylık konusunu ele
alıyoruz.
Malûllük Halinde Ödemeler
Terör eylemleri veya terörle mücadele kapsamında yürütülen
faaliyetler sonucunda malûl olanlardan;
a) Çalışma gücü kaybı %40 (%40 dâhil)-%60 (%60 dâhil) aralığında
olanlara (9.500) gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile
çarpımı sonucu bulunacak tutarın %60'ı oranında aylık bağlanır.
b) Çalışma gücü kaybı %61 (%61 dâhil)-%79 (%79 dâhil) aralığında
olanlara (9.500) gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile
çarpımı sonucu bulunacak tutarın %80'i oranında aylık bağlanır.
c) Çalışma gücü kaybı %80 (%80 dâhil)-%100 (%100 dâhil)
aralığında olanlara (9.500) gösterge rakamının memur aylık
katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarın tamamı üzerinden
aylık bağlanır.
Ölenlerin 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası
Kanununun 34 üncü maddesi uyarınca belirlenecek hak sahiplerine ise
(9.500) gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu
bulunacak tutarın tamamı üzerinden yapılacak paylaştırma tutarında
aylık bağlanır.
Bununla beraber, ölenlerin anne ve babasına aylık bağlanmasında,
5510 sayılı Kanunun 34 üncü maddesinin birinci fıkrasının (d)
bendinde belirtilen "Her türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğu
gelirinin asgari ücretin net tutarından daha az olması" ve "Diğer
çocuklarından hak kazanılan gelir ve aylıklar hariç olmak üzere
gelir ve/veya aylık bağlanmamış olması" şartları aranmaz.
Çalışma gücü kayıpları nedeniyle bu maddeye göre aylık bağlanmasına
hak kazanmakla birlikte aylık bağlanmamış olanlardan veya bu
maddeye göre aylık almakta iken vefat edenlerin önceden tespit
edilmiş malûllük oranlarına göre hak kazanabilecekleri ya da
almakta oldukları aylıkların, hak sahiplerine paylaştırılması
gerekir.
Terör örgütleri tarafından öldürülen veya yaralanan ya da güvenlik
kuvvetleri tarafından etkisiz hale getirilen veya yaralanan terör
örgütü mensupları ile teröristten dolayı yakınlarına ve terör
suçlarından dolayı hüküm giyenlere, bu kapsamda aylık
bağlanmaz.
Aylık Bağlanması İçin Gerekli Belgeler
- Valilik onayı,
- 5233 sayılı kanun uyarınca tazminat kararı belgelerinin
getirilmesi gerekiyor.
Terör olaylarından dolayı zarar görüp bu nedenle malûl olanların
kendileri için;
Dilekçe,
Zarar Tespit Komisyonu Kararı,
Terör suçlarından dolayı hüküm giyip giymediklerine ilişkin
Cumhuriyet Başsavcılığından alınacak yazının aslı (Adli Sicil
Kaydı),
5233 Sayılı Kanuna Göre Derecelendirilmiş (1,2,3. derece) Sağlık
Kurulu Raporu,
Olayın Terör Neden ve Etkisiyle Meydana Geldiğini Gösterir Belge
(Olay yeri tutanağı, mahkeme kararı)
Kapsama girenlerin ilgili valiliğe başvurusu üzerine valilik
tarafından tanzim edilecek aylık bağlanmaya ilişkin belgeler Sosyal
Güvenlik Kurumuna gönderiliyor.
Terörden Dolayı Sivillere Ödenen Aylıklar Dul ve Yetimlere
İntikal Eder mi?
5510 sayılı kanunun 34. maddesi hükümleri esas alınarak bu
aylıkların dul ve yetimlere intikal ettirilmesi gerekiyor.
Hak sahibi çocuklara bağlanan aylıklar 5510 sayılı Kanuna göre
zorunlu sigortalı olarak ya da yurtdışında çalışmaya başlamaları,
erkek çocukların öğrenim durumlarına göre 18, 20, 25 yaşlarını
doldurmaları, kız çocukların ise evlenmeleri halinde kesiliyor.
Terörden Dolayı Sivillere Ödenen Aylıkların
Kesilmesi
Bu ödemeler sosyal güvenlik kanunlarından kaynaklanan malûllük
aylığı veya emekli aylıklarından ayrı ise de ikisini birden almak
mümkün bulunmuyor.
5233 sayılı Kanun kapsamında aylık almakta olan malûllere
sigortalılıkları nedeniyle ilgili mevzuat uyarınca aylık bağlanması
halinde yüksek olan aylık ödeniyor.