Sahte müfettiş ve sahte denetmenlerden korunun

Sosyal güvenlik reformu sonrasında SGK’nın denetim ve teftiş yapısı oldukça güçlendi. SGK yasal yükümlüğü olan kayıtdışı istihdamla mücadele ve sigortalıların haklarının sağlanması amacıyla yoğun bir şekilde denetimler yapıyor. Bu denetimler ya ihbar/şikayet üzerine yada sektörel denetim şeklinde oluyor.

Yalnızca ceza kesme anlayışında olmayan SGK Denetmenleri/Müfettişleri vatandaşlarımızın bilgilenmesi, sigortalılık bilincinin yaygınlaşması amacıyla bilgilendirme ve uyarılarda da bulunuyor, işçi ve işverenlerin hak ve yükümlülüklerini hatırlatıyor, bilgilendirip rehberlik ediyor.

Denetim Elemanlarının Sahtesi Olabiliyor

Öte yandan herşey de olabileceği gibi bu alanda da suiistimal çabaları ve sahtekarlar ortaya çıkabilmekte. Kamuoyunda zaman zaman SGK adını kullanarak dolandırıcılık yapmaya çalışan sahte Müfettiş/Denetmenlerin görüldüğü haberleri duyuluyor. Vatandaşlarımız ve işverenlerimiz özellikle bu konuda bize çok sık sorular iletiyorlar.

Vatandaşlarımız sigorta ile ilgili hak ve yükümlülüklerini bilmediklerinden dolandırıcıların yüksek miktarlı ceza kesme tehditlerine kanarak maddi menfaat sızdırmalarına izin verebilmektedir.

Her şeyin başı bilgisizlik. SGK’nın denetim usullerini bilmek sahtekârlar ile mücadele etmeye ve onları tanımaya yardımcı olacaktır. Bu yüzden bu yazımızı sosyal güvenlik gibi herkesin doğrudan ilgilendiği bir alanda denetim usullerini açıklamaya ayırdık.

SGK’nın Denetim Elemanları Kimlerdir?

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre yetkili SGK’nın denetim elemanları SGK Müfettişleri ve SGK Denetmenleridir. Bunun dışında SGK’nın hiçbir görevlisinin (memur, şef, müdür yardımcısı, müdür) sosyal sigortalar ve genel sağlık sigortası yönünden işyerlerine serbestçe girip denetim yapma yetkisi yoktur.

SGK Denetmenleri ve Müfettişleri ise işyerlerine serbestçe girmek, her türlü belge ve bilgiyi istemek, ifade almak, kayıt incelemek, denetim yapmak, tutanak tutmak, işverenlerden ve sigortalılardan kendilerine yardımcı olmalarını istemek yasal hakkına sahiptir. Bunların inceleme ve soruşturma görevlerini yerine getirmeleri sırasında işverenler, sigortalılar, işyeri sahipleri ve bu işle ilgili diğer kişiler görevlerini yapmalarına engel olamazlar; engel olanlar hakkında eylemleri başka bir suç oluştursa dahi, asgari ücretin beş katı tutarında idari para cezası uygulanır.

SGK Denetim Elemanını Engellemek, Cebir ve Tehdit Suçtur

SGK denetim elemanlarının görevlerini yapmasını engellemek amacıyla cebir ve tehdit kullanan işverenler, sigortalılar, işyeri sahipleri ve bu işle ilgili diğer kişiler fiil daha ağır bir cezayı gerektiren ayrı bir suç teşkil etmediği takdirde Türk Ceza Kanununun 265 inci maddesinin ikinci fıkrasına göre iki yıldan dört yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır. Bu suçu işleyenler hakkında ayrıca asgari ücretin on katı tutarında idari para cezası uygulanır.

Denetim elemanlarının kendi bilgilerini ve yetkilerini ihtiva eden özel denetim kimlikleri ve resmi mühürleri vardır.

SGK eczane, hastane ve optik işletmelerinin rutin kontrolü amacıyla özellikle Sağlık Sosyal Güvenlik Merkezleri’nden memurları yada doktor/eczacıları da görevlendirebilmektedir, ancak bunlar denetim elemanı değildir, yalnızca tespit yaparlar. Bu memurlar yalnızca sağlık hizmet sunucusu ile yapılan sözleşme hükümlerini incelerler, sosyal güvenlik yönünden resmi denetim yapmazlar.

Dolandırıcı Çetelerinin Yöntemleri: “Tutanağı Yırtarım”

SGK adına işyerlerine giden kim dolandırıcıların kendilerini müfettiş, denetmen yada SGK’da şef/müdür olarak tanıtarak işyerinde denetim yapacaklarını söylemeleri mümkün olabilmektedir. İşyerinde sigortasız çalışan olup olmadığını araştıracaklarını söyleyen bu kişiler önce aylık prim ve hizmet belgesini istemekte, tutanak düzenlermiş gibi yapmakta ve işvereni çok yüksek ceza kesecekleri konusunda korkutmaya çalışmaktadırlar.

Dolandırıcıların yanlarında getirdikleri sahte şekilde hazırlanmış resmi evrakları ve tutanakları tanzim etmeye başladıkları, sigortalıların ifadesini alıyormuş gibi yaptıkları görülmektedir. Sözde tutanakları düzenledikten sonra işveren ile yalnız kalarak onu çok fazla ceza çıkacağı konusunda korkutmakta ve isterlerse tutanağı hemen orada yırtabileceklerini, bu takdirde hiç ceza çıkmayacağını söylemektedirler.

Dikkat edin! Bu kişilerin asıl amacı para sızdırmaya çalışmaktır.

Sahte Belge ve Kimlik Gösterirler

Bu kişilerin sık sık sahte denetmen/ müfettiş kimliği bastırdıkları da görülmektedir. Zaman zaman gerçekten denetmen olanların isimlerine düzenlenmiş ama sahte fotoğraflı kimliklerin emniyet güçlerince ele geçirilmekte olduğu kamuoyunda duyulmaktadır.

Yine bu kişilerce sahte şekilde tutanak, mühür, kimlik, kartvizit, kamu kimliği bastırılmış olabilmektedir. Bunu sektör halin getirmiş olan dolandırıcıların cep telefonu numarası bırakmaları bile söz konusu olmaktadır.

SGK İl Müdürlüklerinden Kontrol Ettirebilirsiniz

Peki dolandırıcıları gerçek müfettiş/denetmenden nasıl ayırabilirsiniz?

İşyerinize denetime gelen kişilerle ilgili bilgi almak isterseniz, gelen kişilerin isimlerini aldıktan sonra hangi ilde çalışıyorsanız o ilin SGK İl Müdürlüğünü arayarak bu kişilerin gerçek görevli olup olmadığını ve eşkallerini sorabilirsiniz. Bunun için bulunduğunuz ilin Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğünün telefon numaralarını adresinden alarak önceden bir kenara not almanız yararınızadır.

Dolandırıcıları gerçek müfettiş/denetmenden ayırmak kolaydır. Dolandırıcılar kılık ve kıyafetleri ile resmi kamu görevlileri gibi görünebilirler. Ancak çoğu zaman aylık prim ve hizmet bildirgeniz, çalışan sayınız, işyeri sicil numaranız gibi e-bildirge sisteminden bildirdiğiniz ayrıntıları bilmezler. Gerçek denetmen/müfettiş ise bunları çoğu zaman bilerek gelmiştir, elinde mucip dediğimiz resmi denetim evrakları vardır, bilmese de merkeze bir telefon ederek size tüm ayrıntıları sistemden söyleyebilirler. Bu şekilde sahtekarları ayırmanız mümkündür.

Son olarak sizden ceza kesmemek teklifi karşılığında para temin etmek isteyen olursa bilin ki o kesin sahte denetmen/müfettiştir, bir dolandırıcıdır.

Sahtekârları Oyalayın, Hemen 155’i Arayın

Sizden SGK denetim elemanı olduğunu iddia ederek para sızdırmak isteyen olursa şahısları oyalayın, ne belge istiyorlarsa verin, işyerinde denetim yapsınlar izin verin, sakın uyandırmayın. Ancak hiçbir şekilde para ve maddi menfaat vermeyin. Onları oyalarken farkettirmeden 155 Polis İmdat hattını arayın. Benzer şekilde bulunduğunuz ilin Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü’nü de konu hakkında telefon ederek bilgi verin.

Polis derhal gelerek kendilerini kıskıvrak yakalayacaktır. Bir sektör haline gelmiş olan bu dolandırıcılarla mücadele etmek için SGK’ya da emniyet güçleri ile işbirliği protokolü yaparak sahte denetim elemanlarının takibini sağlamak ve bu yaygın dolandırıcılık yöntemini ortadan kaldırmak konusunda gereki adımları atmak gibi önemli bir görev düşmektedir.

Sorularınız için:

 

 

Emeklilik tarihini hesaplatmak isteyen okurlarımızın T.C. kimlik numarası, SSK sigorta sicil numarası, Bağ-Kur numarası, ay-gün-yıl olarak doğum tarihi, askerlik yaptığı ve terhis olduğu tarihleri, askerlik süresini, er olarak yada yedek subay olarak yaptığını, ilk işe giriş tarihi (ilk kez sigortalı olarak çalışmaya başlanılan tarih), hizmet dökümü, doğum borçlanması için çocukların doğum tarihlerini, özürlü ise özürlülük rapor oranını, vergi indirimi yazısı alıp almadığı bilgilerinin tümünü eksiksiz göndermeleri gerekmektedir. Tarihlerin ay, yıl ve gün şeklinde gönderilmesi gerekir.

Yazarın tüm yazıları için: