Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimleri Nasıl Denetlenir?

 

Diyarbakır’dan okurumuz Burhanettin Serten soruyor: “Bünyamin bey, yeni yasa sonrasında bir ortak sağlık ve güvenlik birimi açtık. İki işyeri hekimi, iki iş güvenliği uzmanı, dört tane de yardımcı sağlık personelimiz var. OSGB olarak şirketlerle sözleşmeyle hizmet veriyoruz. OSGB’ler nasıl denetleniyor, Müfettişler gelir mi, bu konuyu merak ediyorum. Acaba bize ceza çıkması mümkün müdür? Bilgi verir misiniz?”

 

Sayın okurum, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu sonrasında Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimleri’nin önemi arttı. Ülke çapında OSGB ve iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili eğitim kurumları sayısı binlere yaklaştı.

Bu birimlerin nasıl denetleneceği ve kontrol edileceği ise herkesin merak ettiği, sıkça soruya konu olan bir husus.

Ortak sağlık ve güvenlik birimi nedir, OSGB’ler nasıl açılıyor, OSGB’ler ve eğitim kurumları nasıl denetleniyor, tüm okurlarımızı bilgilendirecek şekilde ayrıntılı olarak açıklayalım.

 

Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi Nedir?

Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi Kamu kurum ve kuruluşları, organize sanayi bölgeleri ile Türk Ticaret Kanununa göre faaliyet gösteren şirketler tarafından, işyerlerine iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini sunmak üzere kurulan gerekli donanım ve personele sahip olan ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nca yetkilendirilen birimleri ifade eder.

6331 sayılı Kanun uyarınca İşverenler iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin sunulması için çalışanları arasından iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personeli görevlendirmek zorundadır.

İşverenin belirlenen niteliklere ve gerekli belgeye sahip olması hâlinde, tehlike sınıfı ve çalışan sayısı dikkate alınarak, bu hizmetin yerine getirilmesini bizzat kendisinin üstlenebilmesi de mümkündür.

Öte yandan çalışanları arasında belirlenen niteliklere sahip personel bulunmaması ve işverenin de iş sağlığı ve güvenliği hizmeti için belirlenen nitelik ve gerekli belgeye sahip olmaması halinde ise, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin tamamının veya bir kısmının O.S.G.B.’lerden hizmet satın alınarak yerine getirebilir.

 

OSGB’lere Kim Ruhsat Veriyor?

Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimlerinin ilk başvuru incelemesi, yetkilendirme işlemleri ve işleyiş denetimleri Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü’nce yapılmaktadır.

İşyeri ile ortak sağlık ve güvenlik birimleri arasındaki sözleşmelerin onayları İSG-KATİP (İş Sağlığı ve Güvenliği Kayıt, Takip ve İzleme Programı) üzerinden elektronik ortamda yapılır.

Her OSGB’nin İSG-KATİP’te bir dosyası vardır. Bu dosyada hizmet verilen şirketlerle yapılan sözleşmeler de tutulur.

Kamu İhale Kanunu kapsamındaki kamu kurum ve kuruluşları; iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini, Sağlık Bakanlığına ait döner sermayeli kuruluşlardan doğrudan alabileceği gibi 4734 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde ihale yapılması suretiyle de alabilir.

 

OSGB’ler Nasıl Denetleniyor?

O.S.G.B.’lerin işleyiş usul ve esaslarını belirlemek, yetkilendirmek ve denetlemek konusunda sorumlu ve yetkili olan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü’dür.

OSGB’ler öncelikle İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü’ne bağlı Uzman kadrosundaki personel tarafından denetlenmektedir.

Öte yandan Bakanlık onayı gereğince SGK’nın Sosyal Güvenlik Denetmenleri de iş sağlığı ve güvenliği alanında faaliyet gösteren OSGB ve eğitim merkezlerini denetleme yetkisine sahiptir.

OSGB’lere yapılacak denetimler yılda en az iki kez ve habersiz yapılır. Denetime gelindiğinde O.S.G.B.’nin kapalı olması durumunda denetlenecek kurumun sorumlu müdür aranabilir ve O.S.G.B.’yi açması istenilebilmektedir.

Denetim elemanlarının tümünün Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü tarafından verilmiş bulunan İSG-KATİP programı kullanıcı şifreleri bulunmaktadır. Bu programa göre ruhsat bilgilerinden tutunuz OSGB ile ilgili her türlü veriye ulaşabilmekte, kontrolleri buna göre yapmaktadırlar.

 

Denetimlerde Hangi Konular İncelenir?

OSGB’ye denetime gelen Denetmen/Müfettiş yada Uzman önce sorumlu müdür ve personel kontrol edilir. Bunlar içerisinden sigortasız yada izinsiz çalışanlar varsa bu husus ilk olarak denetlenir.

Denetimlerde ayrıca şu hususlar incelenir:

-          Bina ve donanım ile ilgili belirtilen şartlara uygunluk,

-          Faaliyet mekanının yetki verilen plana uygunluğu,

-          Uygun tabelanın kullanılması,

-          Çalışma ortamı ve sağlık gözetimine ilişkin kayıtların eksiksiz tutulması,

-          Sözleşme yapılan işyerine ait yıllık çalışma planının hazırlanması veya onaylanan planın kayıt altına alınması,

-          Sözleşmelerin örneğine uygun olarak yapılması ve zamanında Bakanlığa bildirilmesi,

-          İş kazası ve meslek hastalığı kayıtlarının eksiksiz tutulması,

-          Personel değişikliklerinin beş gün içinde Bakanlığa bildirilip bildirilmediği,

-          Tabela veya basılı evraklarında yetki belgesinde belirtilen isim ve unvanlardan farklı isim ve unvan veya yabancı dildeki karşılıklarının kullanılması,

-          Hizmet verilen işyerlerine zorunlu haller dışında, aynı personelin hizmet vermesinin sağlanması,

-          Yapılacak kontrollerde istenen bilgi ve belgelerin verilmesi,

-          Yetki aldığı mekânda Genel Müdürlükçe izin alınmamış faaliyette bulunmaması

Denetimlerde İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan matbu denetim tutanağı kullanılmaktadır. Tutanaklara OSGB mesul müdürünün yada OSGB çalışanın imzası alınır.

İmzadan imtina edilmesi halinde tutanağın bir sureti OSGB’ye bırakılmaz. Tutanağa ihtirazi kayıt ile imza atmak mümkün olduğu gibi beyan verilerek tutanağa yazılması da istenebilir.

 

Hangi Cezalar Uygulanıyor?

Denetimlerde idari para cezası yerine OSGB’nin geçici olarak kapatılması, ruhsatının iptal edilerek sürekli olarak kapatılması gibi yaptırımlar bulunmaktadır.

Bunun için her eksiklik için OSGB’ye bir ceza puanı verilir. Hangi eksikliğin ne kadar ceza puanı vereceği İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği’nde belirtilmiştir. Örneğin SGK Denetmenlerinin yada diğer kamu personelinin OSGB’deki denetimlerini engellemek ağır ihlaldir ve 50 ihtar puanı verir.

Denetimler sonucunda ceza puanları İSG-KATİP sistemine işlenir.

Ceza puanlarının toplanması sonunda eğer OSGB’nin ceza puanı kapatmayı gerektiyorsa bu işlemler Çalışma Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü’nce yapılmaktadır.

İdari yaptırımlara itiraz etmek isteyen OSGB sahipleri de denetimi SGK’nın denetmenleri/Müfettişleri yapmış olsa bile İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü’ne itiraz etmelidir.

Öte yandan denetimlerde işyerinde sigortasız çalışanların bulunması halinde bu SGK tarafından idari para cezası uygulanmasını gerektirecektir.

 

---

Kıssadan Hisse

“Yüzde ısrar etme, doksan da olur.

İnsan dediğinde, noksan da olur.

Sakın büyüklenme, elde neler var.

Bir ben varım deme, yoksa da olur”

— Mevlana

 

---

 

Sorularınız için:

Emeklilik tarihini hesaplatmak isteyen okurlarımızın T.C. kimlik numarası, SSK sigorta sicil numarası, Bağ-Kur numarası, ay-gün-yıl olarak doğum tarihi, askerlik yaptığı ve terhis olduğu tarihleri, askerlik süresini, er olarak yada yedek subay olarak yaptığını, ilk işe giriş tarihi (ilk kez sigortalı olarak çalışmaya başlanılan tarih), hizmet dökümü, doğum borçlanması için çocukların doğum tarihlerini, özürlü ise özürlülük rapor oranını, vergi indirimi yazısı alıp almadığı bilgilerinin tümünü eksiksiz göndermeleri gerekmektedir. Tarihlerin ay, yıl ve gün şeklinde gönderilmesi gerekir.

 

Yazarın tüm yazıları için: