Kamu personelinin yabancı dil tazminatı hakkında önemli noktalar

Kamu personeline yabancı dil tazminatı 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu, 3466 sayılı Uzman Jandarma Kanunu, 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu ve 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanunu , 399 sayılı KHK hükümlerine göre aylık ve ücret almakta olan personeli (kadro karşılık gösterilmek suretiyle sözleşmeli olarak çalıştırılan personel dahil) kapsıyor.

Yabancı dil tazminatı alabilmek için Almanca, Arapça, Bulgarca, Çince, Danimarkaca (Danish), Ermenice, Farsça, Fransızca, Gürcüce, Hollandaca (Dutch), İngilizce, İspanyolca, İtalyanca, Japonca, Korece, Lehçe, Macarca, Portekizce, Rumence, Rusça, Sırpça, Ukraynaca ve Yunanca dillerinde yapılacak yabancı dil sınavından en az (C) düzeyinde başarılı olmak gerekiyor.

Bu amaçla ÖSYM tarafından Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavı Almanca, Arapça, Fransızca, İngilizce ve Rusça dilleri için yılda en az iki kez; diğer diller için ise yılda en az bir kez yapılıyor.

Adayların, Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavında aldıkları puanlara göre yabancı dil bilgisi seviyeleri;
a) 90-100 arasında puan alanlar (A) seviyesinde,
b) 80-89 arasında puan alanlar (B) seviyesinde,
c) 70-79 arasında puan alanlar (C) seviyesinde,
ç) 60-69 arasında puan alanlar (D) seviyesinde,
d) 50-59 arasında puan alanlar (E) seviyesinde
kabul ediliyor.

Ödenecek Yabancı Dil Tazminatı

Kapsam dahilindeki personele aşağıdaki tabloda belirtilen gösterge rakamlarının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarda her ay aylıklar ile birlikte peşin olarak yabancı dil tazminatı ödenmesi gerekiyor.



399’lu Sözleşmelilerde Uygulama Farklı

KİT’lerde çalıştırılan 399 sayılı KHK’ye tabi sözleşmeli personelde ise aylık değil ücret söz konusu olduğu için yabancı dil tazminatı ödeme şekli de farklı uygulanıyor. Yapılacak yabancı dil bilgisi seviye tespit sınavı esas alınarak, 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tabi sözleşmeli personelden yabancı dil bilgisi seviyeleri (A) olanlara temel ücretlerinin % 10'u, (B) olanlara % 5'i ve (C) olanlara % 2'si oranında bilinen her yabancı dil için ödemede bulunulması gerekiyor.

399 sayılı KHK’ye tabi personelin yabancı dil tazminatı tazminat niteliğinde değil de temel ücretin belli oranında ek ücret olarak ödenip toplam ücrete dahil edildiğinden dolayı gelir vergisine tabi tutulmuş oluyor. Oysa memurlarda tazminat niteliğinde ödendiği için gelir vergisine tabi bulunmuyor.

657/4/B’li Sözleşmelilerde Dil Tazminatı yok

Kamu da memurlar ve 399 sayılı KHK2ye tabi sözleşmeli personelde var olan yaba ncı dil tazminatı hakkı 4/B’li sözleşmeliler, geçici personel ve işçi personel için söz konusu bulunmuyor.

Onay Şartı

Personelin yabancı dil bilgisinden görevinde yararlanıp yararlanılmadığı ita amirlerinden alınacak bir onayla belirlenir. Alınacak onaylarda yararlanma gerekçeleri açık olarak belirtilir. Bu onaylar ita amirlerince her zaman değiştirilebilir, ancak yenisi alınıncaya kadar eski onaylar geçerli sayılır.

Ancak, hakim ve savcılar, mülki idare amirleri, Dışişleri Bakanlığı meslek memurları, Daire Başkanı ve daha üst yönetim görevlerinde bulunanlar (Türk Silahlı Kuvvetleri için yarbay ve daha üst rütbelerde bulunanlar), üniversite öğretim elemanları, öğretmen kadrosuna atanmış olanlar ile mütercim ve tercümanlar için ayrıca bir onay alınmadan yabancı dil bilgisinden yararlanıldığı kabul edilir.

Yabancı dil sınavları, sınavın yapıldığı tarihten itibaren beş yıl süreyle geçerlidir. Bu sürenin bitiminde sınava girmeyenlerin yabancı dil seviyeleri bir alt düzeye inmiş sayılır, (C) düzeyinde olanların yabancı dil tazminatları kesilir.

Aynı dil için birden fazla sınava katılanlara, en yüksek seviye esas alınarak yabancı dil tazminatı ödenir.

Sadece Damga Vergisine Tabi

Yabancı dil tazminatı damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi bulunmuyor. Hakkedilmesinde ve ödenmesinde aylıklara ilişkin hükümler uygulanması, ilk ödemenin sınavın yapıldığı tarihi takip eden aybaşından itibaren yapılması gerekiyor.

IELTS-TOEFL Sınavları ile Yabancı Dil Tazminatı Alınır mı?

Yabancı dil tazminatından faydalanmak için YDS sınavı esas kabul ediliyor. IELTS veya TOEFL gibi uluslararası ölçekte geçerliliği kabul edilen sınavlar ülkemizde yabancı dil tazminatında geçerli kabul edilmiyor. Tamamen tazminat endişesi dışında mesleği dahilinde iş yapma kapasitesine ek olarak yapılmakta olan IELTS veya TOEFL sınavlarından alınan puanların tali bir amaç olan yabancı dil tazminatında değerlendirilmemesi ilginç. Bir diğer ülke vatandaşının İngilizce bilip bilmediği ile ilgili olarak ana dili İngilizce olan İngiliz kriterleriyle yapılan değerlendirme veya bir Amerikan kriterleriyle yapılan değerlendirmenin bizce kabul edilmesi gerekir, ama Devlet Personel Başkanlığı’nca bu konuda verilen görüş olumsuz bulunuyor.

Memuriyete Girmeden Önce Elde Edilmiş YDS Puanı
 
Memuriyete başlamadan önce girilmiş ve tazminat için yeterli puanın elde edilmiş olduğu sınav beş yıllık geçerlilik süresini aşmamak kaydıyla yabancı dil tazminatı alınmasını sağlar.  

Birden Fazla Yabancı Dilden Tazminat

375 sayılı KHK’nin 2 nci maddesindeki “her bir dil” ifadesi göz önüne alındığında birden fazla yabancı dil bildiğini YDS sınavında en az C düzeyinde puan alarak ispatlayan kamu görevlisinin her iki yabancı dilden dolayı yabancı dil tazminatı alabilmesi mümkün bulunuyor. Yalnız her Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavına ancak bir yabancı dilden katılabiliyor.

Aday memurlar da alabilir

Mevzuatımızda aday memurların yabancı dil tazminatından faydalanamayacağına dair bir hüküm bulunmadığından aday memurlar da yabancı dil bildiklerini sınavla kanıtlarlarsa yabancı dil tazminatı almaları mümkün bulunuyor.