Kadınların yarı süreli çalışma hakkında merak edilenler

Kadınların yarı süreli çalışma ve tam süreli maaş alma hakkı doğum sonrası aylıklı doğum izni ile eğer alınmak istenirse iki yıla kadar alınabilen aylıksız doğum izni arasında bir ara dönem olarak öngörülmüş bulunuyor. 

6663 sayılı Kanunla kadın çalışanlara yarı süreli çalışma hakkı tanımıştı.

Yarı süreli çalışma izni doğum sonrası aylıklı doğum izni ile eğer alınmak istenirse iki yıla kadar alınabilen aylıksız doğum izni arasında bir ara dönem olarak öngörülmüş bulunuyor. 

Bahse konu hak, kadınların kutsal görevi olan annelik süresinin çalışma yaşamı ile olan çakışmasının etkilerini yumuşatarak entegrasyonu kolaylaştırmayı amaçlıyor. 

MEMURLAR İÇİN YARI ÇALIŞMA HAKKI

Örneğin doğum sonrası aylıklı analık izni süresi sonunda kadın memur, isteği hâlinde analık izni bitiminde başlamak üzere birinci doğumda iki ay, ikinci doğumda dört ay, sonraki doğumlarda ise altı ay süreyle günlük çalışma süresinin yarısı kadar çalışma hakkına sahip bulunuyor. Bu izin süresi boyunca ayrıca süt izni verilmemesi ve izin süresince çocuğun yaşıyor olması gerekiyor.

Çoğul doğumlarda bu sürelere birer ay ilave edilerek birinci doğumda üç ay, ikinci doğumda beş ay, sonraki doğumlarda ise yedi ay olarak uygulanması mümkün bulunuyor.

Çocuğun engelli doğması veya doğumdan sonraki on iki ay içinde çocuğun engellilik durumunun tespiti hâllerinde ise bu sürelerin on iki ay olarak uygulanması gerekiyor.

Sırf çocuk doğuran kadın memurlar değil evlat edinenlere de aynı haklar tanınıyor. Bu çerçevede üç yaşını doldurmamış bir çocuğu eşiyle birlikte veya münferit olarak evlat edinen memurlar ile memur olmayan eşin münferit olarak evlat edinmesi hâlinde memur olan eşlerinin de, istekleri üzerine çocuğun teslim edildiği tarihten itibaren verilen sekiz haftalık aylıklı iznin bitiminden itibaren bu haktan aynı esaslar çerçevesinde yararlanması mümkün bulunuyor.

İŞÇİLER İÇİN YARI ÇALIŞMA HAKKI

Bu haktan özel sektör çalışanları(özel banka, sigorta sandıklarına tabi olanlar da dahil)  ve kamu işçileri de yoksun bulunmuyor. Sadece yarı çalışma döneminde memurlar maaşlarını kurumlarından tam olarak alırken özel sektör çalışanları çalışmadan geçirdikleri yarı döneme ilişkin ücretleri İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanıyor.

İşçilerin doğum sonrası analık hâli izninin bitiminden itibaren çocuğunun bakımı ve yetiştirilmesi amacıyla ve çocuğun hayatta olması kaydıyla kadın işçi ile üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen kadın veya erkek işçilere istekleri hâlinde birinci doğumda altmış gün, ikinci doğumda yüz yirmi gün, sonraki doğumlarda ise yüz seksen gün süreyle haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin verilebiliyor. Çoğul doğum hâlinde bu sürelere otuzar gün eklenirken çocuğun engelli doğması hâlinde bu süreler üç yüz altmış gün olarak uygulanabiliyor.

YARIM ÇALIŞMA SÜT İZNİ GEÇİŞİ

Yarım çalışma süresi içerisinde süt izni uygulanması gerekmiyor. Bununla beraber doğum sonrası analık izninin bitiminden itibaren yarım gün ücretsiz izin kullanmayı tercih eden işçi, yarım gün ücretsiz izin hakkından faydalanmayı bırakıp süt izni kullanmayı talep etmesi halinde süt izni süresinin kalan kısmı kadar bu izinden yararlanması da mümkün bulunuyor.

Yarım çalışma ödeneği, çalışılan aya ait aylık prim ve hizmet belgesinin ilişkin olduğu aydan sonraki ikinci ay içinde İşsizlik Sigortası Fonundan aylık olarak ödeniyor.

YARIM ÇALIŞMA ÖDENEĞİ KAÇ TL?

Doğum ve evlat edinme sonrası yarım çalışma ödeneğinin günlük miktarı, günlük asgari ücretin brüt tutarı kadar. Ancak bu haktan faydalanılabilmesi için işçinin adına doğum veya evlât edinme tarihinden önceki son üç yılda en az 600 gün işsizlik sigortası primi bildirilmiş olması, haftalık çalışma süresinin diğer yarısını fiilen çalışmış olması ve doğum ve evlat edinme sonrası analık hâli izninin bittiği tarihten itibaren 30 gün içinde İş-Kur’a doğum ve evlat edinme sonrası yarım çalışma belgesi ile başvuruda bulunulması gerekiyor.

Tıpkı işsizlik ödeneğinde olduğu gibi burada da mücbir sebepler dışında, başvuruda gecikilen süre doğum ve evlat edinme sonrası yarım çalışma ödeneği almaya hak kazanılan toplam süreden düşülerek ödeme yapılıyor. Bu ödemeler damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmuyor.

RAPOR PARASI - YARIM ÇALIŞMA ÖDENEĞİ ÇAKIŞMASI

Geçici iş göremezlik ödeneği almaya hak kazananlara, bu durumlarının devamı süresince doğum ve evlat edinme sonrası yarım çalışma ödeneği ödenmiyor. İşverenin hatalı bilgi ve belge vermesi nedeniyle yapılan yersiz ödemelerin yasal faiziyle birlikte işverenden tahsil edilmesi gerekiyor.

GAZETECİLER DE KAPSAMDA 

Yarı zamanlı çalışma ve yarım çalışma ödeneği iş sözleşmesi ile Basın İş Kanunu veya Deniz İş Kanunu gibi diğer iş kanunlarına tabi her türlü işçi için uygulanması gereken bir hak konumunda bulunuyor.

Çalışma yaşamımıza 2016 yılında giren bu çağdaş uygulamada şu ana kadar yararlananlar ile İşsizlik Sigortası Fonu kaynaklarından ödenen toplam Yarım Çalışma Ödeneği tutarını ise tabloda belirttik.

Bu yazının tüm hakları Memurhaber.com'a aittir. "www." biçiminde aktif bağlantı kurulabilir, açık kaynak gösterilmek kaydıyla içerik kullanılabilir. Açık kaynak göstermeden yapılan alıntılar için yasal takip yapılacaktır.