İş yerinde Suriyeli çalıştırmak artık yasal...
Artık ülkemize sığınmış olan Suriyeli sığınacılar yasal olarak çalıştırılaabilecek. Geçici Koruma Sağlanan Yabancıların Çalışma İzinlerine Dair Yönetmelik Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Gaziantep’ten okurumuz Kemal Serikoğlu soruyor: “Bünyamin bey, fason konfeksiyon atölyem var. Atölyede birkaç Suriyeli çalıştırıyorum. Çok yoksul insanlar, hem yardımım olsun hem de işimi görsünler dedim. Bizim yerli işçilerden bulamıyorum, bizimkiler kaypak, çalışmıyorlar, Suriyeliler çok iyi çalışıyor. Başkaları üç beş kuruş veriyor ama ben iyi maaş da veriyorum onlara. Şimdi bu Suriyelileri sigortalı yapabilecekmişiz diye duydum doğru mu? Kaçak iş yapmak, ceza yemek istemiyorum. Yasal olsun diye ne yapmamız lazım?”
Sayın okurum, haberlerde duyduklarınız doğru. Geçtiğimiz gün Yönetmeliği çıktı, artık ülkemize sığınmış olan Suriyeli kardeşlerimizi yasal olarak çalıştırabileceksiniz.
Şimdiye kadar Suriyeliler için çalışma izni alma süreci tam bir eziyetti. Bu nedenle Suriyelilerin neredeyse tamamı kaçak olarak (sigortasız) çalıştırılıyordu.
Ama artık Geçici Koruma Sağlanan Yabancıların Çalışma İzinlerine Dair Yönetmelik Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Böylece Suriyelilere çalışma izni alma süreci kolaylaştırıldığı gibi sığınmacıların hangi şartlarda çalıştırılabilecekleri, iş ve sosyal güvenlik haklarından nasıl yararlanacakları konuları da netleşti…
Artık Suriyelileri işyerinizde nasıl çalıştırabileceksiniz, yasal olarak Suriyeli çalıştırmak için neler yapmak gerekiyor? Çok merak edilen bu konuyu, ayrıntılı olarak açıklayalım.
SURİYELİLER GEÇİCİ KORUMA STATÜSÜNDE
Dört yüz bin insanını kesen vahşi Esad rejiminin zulmünden kaçarak ülkemize sığınmış olan Suriyeliler ülkemizde “mülteci” statüsünde değil, “geçici koruma” statüsünde bulunuyor.
Mültecilik uluslararası bir statü olduğundan bu statüyü kazananlar önemli haklar elde ediyor. Ama “geçici koruma” statüsünde olanlar ise bir nevi arada kalmış durumda. Suriyelilerin de kahir ekseriyeti böyle… Ülkemizde “geçici koruma” statüsünde olanlar arasında Afgan, Iraklı gibileri de olsa da bunların kahir bir ekseriyeti Suriyeli…
Suriyeli bu insanlar her ne kadar savaştan ve ölümden kurtulmuş olsa da yaklaşık dört yıldır ülkemizde hayata tutunmaya çalışıyorlar, çok zor koşullarda yaşıyorlar.
Ülkelerinde bir meslek sahibi olan, maddi durumu iyi olan veya tahsili yüksek olanlar sigortalı bir iş bulabilse veya kendilerine iş kursa da yüzde doksan oranındaki Suriyeliler ne iş bulabiliyor, ne çalışabiliyor.
Allah kimseyi düşürmesin, vatanını memleketini terk etmek zorunda bırakmasın…
SURİYELİLER ÇALIŞMASIN DA AÇLIKTAN ÖLSÜN MÜ?
Yani Türkçesi şu: Her on Suriyeli’den dokuzu muhtaçlık koşullarında, sığıntı gibi yaşıyor.
Her ne kadar Devletimiz bu kişilere ülkemizce ücretsiz sağlık hizmeti verilmesi, bedelsiz olarak kamplarda barınma sağlanması, sürekli iane ve iaşe verilmesi gibi insaniyet namına ayakta alkışlanması gereken uygulamalar yapsa da bunlar yeterli değil.
Zira bu insanların da sonuçta evine ekmek götürmeleri gerek... Onlar da insan, çalışmasın da açlıktan ölsünler mi? Çalışmayıp sokaklarda perişan olsunlar, dilensinler mi?
Şimdiye kadar çalışma izninin ağır, uzun ve meşakkatli prosedülerinden çekinen işverenler Suriyelilere iş vermiyordu.
İşsiz kalan Suriyeliler ise ya dilenci oluyor yahut da bu düşkün hallerini fırsata çevirmeye çalışan kişilerin yanında aylık 100-200 TL gibi vicdan sızlatan ücretlerle kaçak çalışmak zorunda kalıyordu.
ÇALIŞMA İZNİ ALMA KOLAYLAŞTIRILDI!
Şimdi Suriyelilerin yasal olarak çalışması ve çalışırken haklarını alabilmesi için önemli bir adım atıldı…
Öncelikle uyaralım: Suriyelilere çalışma izni alma zorunluluğu sürüyor! Aman bunu aklınızdan çıkarmayın…
Zira kaçak, yani çalışma izni almadan Suriyeli çalıştırırsanız her bir çalıştırdığınız Suriyeli başına 2016 yılı için 8 bin 848 TL ceza var.
Yeni düzenleme çalışma iznini kaldırmadı ama bu izni almaya büyük kolaylıklar getirdi, süreci hızlandırdı!
Artık en az altı aydır Türkiyede bulunan Suriyeli hem bir işverenin yanında çalışmak hem de kendi dükkân açmak amacıyla çalışma izni alabilecek, bunun için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına başvurabilecek.
İşverenler de e-devlet sistemi üzerinden (internetten) Suriyeli çalıştırmak için kolayca başvuru yapabilecek. Dernek, vakıf gibi kar amacı gütmeyen kuruluşlar da Suriyeli çalıştırmak için başvuru yapabilecek.
Devlet de Suriyeliler için özel kriterler getirecek, öyle uzun uzadıya araştırıp, zor ve ayrıntılı şartlarla çalışma izni başvurularını reddetmeyecek…
MEVSİMLİK TARIM İŞÇİLERİNDE İSTİSNA VAR!
Suriyelilerin tümü için çalışma izni almak zorunlu olsa da, bu çalışma izninin bir istisnası var!
Son düzenleme ile mevsimlik tarım veya hayvancılık işlerinde çalışacak Suriyelilere çalışma izni muafiyeti geldi.
Yani pamuk haşatından tutun fındık toplamaya, meyve ağaçlarının budanmasından tutun yün kırkımına mevsimlik işlerde Suriyelileri çalışma izni almadan çalıştırmak artık mümkün.
Ama bu otomatik olmuyor, bulunduğunuz ilde Valiliğe başvurup çalıştıracağınız Suriyeliler için muafiyet belgesi alacaksınız.
Çalışma Bakanlığının böyle çalıştırılacak kişiler için il ve kota sınırlaması getirebilme hakkının olduğunun da altını çizelim. Yani devlet isterse yalnızca bazı illerde ve sınırlı olarak izin verebilecek.
DEVRİM NİTELİĞİNDE BİR ADIM ATILDI
Son düzenleme ile ülkemizin çalışma yaşamının kanayan bir yarasının sarılması için devrim niteliğinde bir adım atıldı.
Gerçekten de bazı işyerlerinde Suriyeliler üç kuruşa, sanayi devrimi döneminin koşullarında çalıştırılıyordu, bu ciddi bir yara haline gelmişti..
Yeni düzenlemeler yalnızca Suriyelilere çalışma izni almayı kolaylaştırmıyor, ayni zamanda bu çalışanların haklarının korunması, doğru düzgün ücret almaları, iş sağlığı ve güvenliklerinin korunması konusunda da düzenlemeler getirildi.
Yani ülkemiz istihdam piyasasına çeki düzen vermek anlamında önemli bir adım atıldı… Çok da doğru bir adım atıldı…
Konu geniş ama yerimiz bitti. Son düzenleme sonrasında Suriyelilerin nasıl yasal olarak çalıştırılabileceklerini anlatmaya bir sonraki yazımızda devam edelim…
---
Kıssadan Hisse
“Dünyada görmek istediğin değişimin kendisi sen ol.”
— Mahatma Gandhi
---
Sorularınız için:
www.twitter.com/bunyaminesen
www.facebook.com/bunyaminesen.yazilar
Yazarın önceki yazıları için:
Bu yazının tüm hakları Memurhaber.com'e aittir. "www." biçiminde aktif bağlantı kurulabilir, açık kaynak gösterilmek kaydıyla içerik kullanılabilir. Açık kaynak göstermeden yapılan alıntılar için yasal takip yapılacaktır.
Yazarın yazı arşivi için:
http://www.inter/bunyamin-esen-1081z.htm