Emeklilik şartları nasıl belirleniyor?

İstanbul’dan okurumuz S.A. soruyor: “Bünyamin bey, bir yakınımın emekliliğini sormak istiyorum. Doğum tarihi 30.01.1980. Erkek bir sigortalı. SSK giriş tarihi 1994 yılının üçüncü ayı. 1994 ile 2011 yılının altıncı ayı arasında 4780 gün SSK’sı var. 2011’in Temmuz ayından beri de Bağkurlu. Toplam Bağkur gün sayısı da 820 gün. Toplamda 5600 günümüz var. Bu durumda prim ödemeye devam etmeli mi? Nasıl emekli olur? Bağ-Kur’u kapatmasını tavsiye eder misiniz? En erken ne zaman emekli olabilir?”

Sayın okurum, bilindiği üzere sosyal güvenlik sistemimizde emeklilik koşulları ya kişinin ilk işe giriş tarihine göre ya da emeklilik için gerekli prim ödeme gün sayısını doldurduğu tarihe göre tespit edilmektedir.

Çeşitli sosyal güvenlik reformları sigortalıların emeklilik koşullarını değiştirmiştir.

1 Ekim 2008 öncesinde sigortalı olanlar açısından genel bir kural olarak ne kadar erken işe başlanılmış ise o kadar erken emeklilik hakkı kazanma imkânı bulunmaktadır.

Özellikle yaş şartının uygulanması sosyal güvenlik reformları ile kademelendirilmiş bulunmaktadır. Bunun yanında prim ödeme gün sayısı ve sigortalılık süresi de kademelendirilmiştir.

Bu genel bilgiden sonra sizin yakınınızın emeklilik koşullarını ele alalım.

4/1-(a) Koşullarıyla Normal Emeklilik

1994 yılının Mart ayında sigortalı olan bir erkek 25 yıl sigortalılık şartını tamamlaması ve 5675 gün prim ödeme gün sayısını doldurması şartıyla emekli olabilir.

Ancak reform kanunları uyarıca bir de emeklilik için yaş şartına tabidir.

Buna göre sizin yakınınız da yaşlılık aylığı alabilmek için 54 yaşını beklemek zorundadır.
54 yaşını doldurup 55 yaşından gün alacağı 30.01.2035 tarihine kadar kendisine yaşlılık aylığı bağlanmaz.

1994 yılının Mart ayında SSK sigortalısı olan bir erkek kısmi aylık alabilmek için ise 15 yıl 3600 gün, 60 yaş şartlarına tabidir.

Sigortalılık Süresi 18 Yaşını Doldurunca Başlar

Son reform kanunu olan 5510 sayılı Kanun öncesindeki hizmetlerde 18 yaşını doldurmak özel bir önem arz etmektedir.

Önceki kanun olan 506 sayılı Kanunun mülga 60’ncı maddesinin (G) fıkrasında 18 yaşından önce sigortalı olanların sigortalılık süresinin 18 yaşını doldurdukları tarihte başlamış kabul edileceği, geçici 54 üncü maddesinde ise 01.04.1981 öncesindeki sigortalılar için bu hükmün uygulanmayacağı düzenlenmiştir.

Sizin yakınınız da 14 yaşında iken ilk kez sigortalı olmuş.

Buna göre sigortalılık süre ve yaş şartı 18 yaşını doldurduğu tarih olan 30.01.1998 tarihine göre tespit edilir. Başka bir deyişle sigortalılık süresi açısından 30.01.1998 tarihinde sigortalı olmuş gibi kabul edilir. Ancak sizin yakınınız zaten 54 yaş şartına tabi olduğundan sigortalılık süresi emeklilik koşullarını etkilemez.

Şunu da belirtelim ki, 18 yaşında altında geçen fiili çalışma karşılığı olan hizmetleri de geçerlidir.

Yaşa Takılanlar Beklemek Zorunda

Yakınınız prim ödeme gün sayısını hemen hemen doldurmuş. Yaklaşık iki ay sonra prim ödeme gün sayısı dolacak.

Ancak yaşa takılanlardan olduğu için emekli olmak için 54 yaşını beklemek zorunda.

Bu süre zarfında ister ise çalışmadan emekliliği bekleyebilir. İsterse de çalışmaya devam ederek prim ödeme gün sayısını arttırır.

Yakınınız halen 33 yaşında. Çalışmaya devam etmesini, hem kendisi hem de ülkesi için üretim faaliyetinde bulunmasını tavsiye ederiz.

Son 3,5 Yıl Önemli

Ancak burada bir ayrıntıyı ifade etmekte fayda var. Eski tabirleriyle SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı gibi farklı statülere tabi çalışmaları olanların hangi statüden emekli olacakları çalışmalarının geçtiği son 7 yıl içerisinde 3,5 yıl ve daha fazla olan çalışma statüsü dikkate alınarak belirlenir.

Başka bir deyişle emekli olmadan önceki son 1261 günü Bağ-Kur hizmetinde geçer ise Bağ-Kur statüsünde emekli olunur.

Yok son 1261 gün bir işyerinde işe girip çalışarak geçer ise 4/1-(a) yani eski adıyla SSK statüsünde geçerse de bu statüden emekli olunur.

4/1-(a) statüsünde olmasını tavsiye ederiz. Zira 4/1-(a) statüsünden hem emeklilik şartları daha uygundur hem de daha fazla emekli maaşı alma şansı bulunmaktadır.

Bağ-Kur hizmetini kapatmanıza gerek yok. Bağ-Kur’a devam edebilirsiniz. Ancak 55 yaşından gün alacağı zamandan geriye doğru son 1261 günün SSK statüsünde bir işyerinde çalışma ile geçmesine dikkat edin ki daha yüksek maaş alabilsin.

---
Kıssadan Hisse
Kötü bir toplumun bozmadığı insanı, kötü bir arkadaş bozar.
— La Edri

---

Sorularınız için:

Emeklilik tarihini hesaplatmak isteyen okurlarımızın T.C. kimlik numarası, SSK sigorta sicil numarası, Bağ-Kur numarası, ay-gün-yıl olarak doğum tarihi, askerlik yaptığı ve terhis olduğu tarihleri, askerlik süresini, er olarak yada yedek subay olarak yaptığını, ilk işe giriş tarihi (ilk kez sigortalı olarak çalışmaya başlanılan tarih), hizmet dökümü, doğum borçlanması için çocukların doğum tarihlerini, özürlü ise özürlülük rapor oranını, vergi indirimi yazısı alıp almadığı bilgilerinin tümünü eksiksiz göndermeleri gerekmektedir. Tarihlerin ay, yıl ve gün şeklinde gönderilmesi gerekir.

Yazarın tüm yazıları için: