Berber ve kasap, doktor çalıştırmak zorunda!

  

Diyarbakır’dan okurumuz Abdülaziz Elveren soruyor: “Bünyamin bey, babadan kalma bir kasap dükkânı işletiyorum, iki tane işçim var. Sabah sabah muhasebeci geldi, dükkânımızda doktor çalıştırmamız lazımmış dedi, benim şalterler attı. Et almakta zorlanıyoruz, üç kuruş kar ile dükkânı çevirmeye çalışıyoruz. Böyle iş mi olur? Ne yapmamız lazım? Kanuna uygun olmak için ne yapmalıyız?”

 

Sayın okurum, muhasebeciniz doğru söylemiş.

Sizin gibi esnaflara, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu birçok yükümlülük getirdi. Bunlardan biri de işyeri hekimliği hizmetini çalıştırdığınız sigortalılara sunmak.

Bu kadar da değil, işyerinizde risk değerlendirmesi yapmak, acil durum kaçış planı hazırlamak, iş güvenliği uzmanlığı, işyeri hekimliği ve sağlık memurluğu hizmeti sağlamak zorundasınız.

Kasaplar tehlikeli sınıfa giren işyerlerinden. Tehlikeli sınıftaki işyerlerine tüm bu zorunluluklar 1 Ocak 2014’te başladı. Yani dükkanınıza şuan müfettiş gelse, işiniz zor!

Ama bunlar için kasap dükkânınızda doktor, iş güvenliği uzmanı çalıştırmak zorunda değilsiniz. Başka hizmet yolları da var.

Peki, hem kanunu delmemek hem de ticari işlerinize devam etmek istiyorsanız ne yapmanız gerekiyor? Ayrıntılı olarak açıklayalım.

 

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Başladı

Bu yılbaşı itibariyle ülkemizdeki işyerlerinin büyük çoğunluğu yönünden 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun önemli hükümleri uygulanmaya başlandı.

Kanun’un, iş sağlığı ve güvenliğine dair 6 ve 7 nci maddeleri, 50’den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için 01.01.2014 tarihinde yürürlüğe girdi.

Bu hükümlerin kamu kurumları ile 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için ise 01.07.2016 tarihinde yürürlüğe girmesi planlanmış bulunuyor.

Başka bir deyişle şuan size gelen zorunluluklar 2016’da sizin muhasebecinize de gelmiş olacak.

Kanunun yükümlülüklerini yerine getirmeyenlere ise ağır cezalar çıkacak.

Peki, ilk elde hangi yükümlülükleri yerine getirmeniz gerekiyor, açıklayalım.

 

Risk Değerlendirmesi Yaptırmak Zorunlu

İş sağlığı ve güvenliği uygulamalarından ilkini risk değerlendirmesi yaptırmak zorunluluğu oluşturuyor. Bu iş sağlığı ve güvenliğinin en önemli ve ilk aşaması.

Risk değerlendirmesi halk diliyle söyleyecek olursak testi kırılmadan yapılacakların belirlenmesi demek.

Risk değerlendirmesi, işyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin belirlenmesi, bu tehlikelerin riske dönüşmesine yol açan faktörler ile tehlikelerden kaynaklanan risklerin analiz edilerek derecelendirilmesi ve kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması amacıyla yapılacak çalışmalar bütününü ifade etmekte.

İşverenin işyerinde kazaların oluşumunu önlemek üzere risk değerlendirmesi yapması ya da yaptırması zorunlu.

Apartman, kasap, berber veya ufak bir büfe bile olsa, bir kişi bile işyerinde çalışıyor olsa işveren risk değerlendirmesi yapmakla yükümlü.

Dahası acil durum kaçış planı da hazırlamalısınız. Yangınla mücadele ve ilk yardım tedbirlerini almak zorundasınız.

 

Para Cezaları Çok Ağır

Peki, iş sağlığı ve güvenliği uyarınca cezalar ne kadar?

Başka bir deyişle iş sağlığı ve güvenliğini ihmal eden işverenlere ne kadar ağır yaptırımlar uygulanıyor?

İdari para cezalarının oldukça ağır olduğunu söylemek gerek.

Risk değerlendirmesini yaptırmayan işverene müfettişin daha ilk adımda 2013 yılı için 3361 TL idari para cezası kesmesi söz konusu.

Bu yetmiyor; bir de her ay ayrıca 2014 yılı için aykırılığın devam ettiği her ay için 5041 TL ceza uygulanmaktadır.

Acil durum tahliye planı yapmayana ay başına 1120 TL ceza var.

Dahası işyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanı çalıştırmayana ay başına 5601 TL para cezası var.

Sağlık memuru çalıştırmayana ise aylık 2800 TL idari para cezası uygulanıyor.

Cezalar her bir ay için uygulandığından kaç ay aykırılık oluşursa o kadar katlama ceza geliyor.

Bu cezalar her yılbaşında yeniden değerleme oranında artıyor.

 

İllaki Doktor Çalıştırmak Zorunda mısınız?

Cezalar ağır, iş sağlığı ve güvenliği yükümlülükleri fazla.

Ama şunu belirtelim ki, illaki doktor çalıştırmak zorunda değilsiniz.

Eğer işveren kendi işyerinde işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve sağlık memuru çalıştıramıyor ise bu hizmeti dışarıdan satın alacak.

Bu ise Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimleri OSGB’ler vasıtası ile oluyor.

Türkiye çapında şuan binden fazla OSGB var. Bunlar özel şirketler olduğu gibi üniversitelerin kurduğu birimler de olabiliyor.

OSGB ile sözleşme yaparak çeşitli işyerinizdeki iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini bu şirketlerden alabiliyorsunuz.

OSGB’nin işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı her ay belirli bir saat işyerinize gelerek çalışanlarınıza iş sağlığı ve güvenliği hizmeti veriyor. En az kaç saat hizmet verecekleri ise mevzuatta belirlenmiş durumda.

 

OSGB’lerde Neye Dikkat Etmek Gerek?

OSGB’lerden hizmet alırken dikkat edilmesi gereken ön önemli şey bu şirketin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’ndan izinli olması.

Yetki belgesi olmayan yada yetki belgesi askıya alınmış bir şirketten hizmet alırsanız cezadan kurtulamıyorsunuz.

Bu da yeterli değil, OSGB’nin çalıştırdığı doktor ve uzmanın da ayrı ayrı belgeli olması lazım. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’ndan elgesiz uzman ve doktorlar hizmet sunamıyor.

OSGB ile yaptığınız sözleşmenin Çalışma Bakanlığı’nca onaylanması da ayrı bir zorunluluk. OSGB’ler bu sözleşmeleri İSG-KATİP programı üzerinden Bakanlığa bildirmeli.

Son olarak OSGB’lere fatura mukabili ödediğiniz masrafları vergiden düşebileceğinizi de belirtelim.

 

OSGB’den Alınan Hizmete Devlet Teşviki de Var

Elbette ki OSGB’lerden hizmet almak üç kuruş karla dükkanını sürdürmeye çalışan esnaf için ilave bir yük.

Bu yüzden bu hizmetleri satın alan 9 ve daha az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli işler yapan esnaflara devlet desteği de var.

2014’ün ilk altı aylık döneminde, kapsama giren tehlikeli ve çok tehlikeli işyerlerinde sigortalı başına aylık, sırasıyla 14,99 TL, 17,14 TL; 2014’ün ikinci altı aylık dönemi için ise sırasıyla aylık 15,88 TL ve 18,14 TL teşvik bedeli ödeniyor.

Teşvikler üçer aylık dönemde SGK’ya verdiğiniz aylık prim ve hizmet belgelerinde çıkan sigorta prim borcunuzdan düşülüyor.

Elbette ki, bu tutar OSGB’ye ödeyeceğiniz rakam yanında oldukça düşük, hatta komik.

Ancak devletin bu desteği zamanla arttırması mümkün, dolayısıyla teşvikten yararlanmayı unutmayın.

Muhasebecinize bunu da hatırlatın!

 

---

Kıssadan Hisse

“Bin kilometrelik bir yolculuk ilk adımla başlar.”

— Çin Atasözü

---

 

Sorularınız için:

 

Emeklilik tarihini hesaplatmak isteyen okurlarımızın T.C. kimlik numarası, SSK sigorta sicil numarası, Bağ-Kur numarası, ay-gün-yıl olarak doğum tarihi, askerlik yaptığı ve terhis olduğu tarihleri, askerlik süresini, er olarak yada yedek subay olarak yaptığını, ilk işe giriş tarihi (ilk kez sigortalı olarak çalışmaya başlanılan tarih), hizmet dökümü, doğum borçlanması için çocukların doğum tarihlerini, özürlü ise özürlülük rapor oranını, vergi indirimi yazısı alıp almadığı bilgilerinin tümünü eksiksiz göndermeleri gerekmektedir. Tarihlerin ay, yıl ve gün şeklinde gönderilmesi gerekir.

 

Yazarın tüm yazıları için: