Bayramda fazla mesai ücreti ne kadardır?

İsminin mahfuz kalmasını isteyen okurumuz G.E. soruyor:“Bünyamin bey, bir kamu kurumunun güvenlik işini yapan firmada birkaç aydır silahlı güvenlik elemanı olarak çalışıyorum. 8 yıldır güvenlikçi olarak çalışıyorum. Şimdiki işimde aylık sadece 739 TL veriyorlar, asgari geçim indirimimi vermiyorlar. Günde 8 saat, haftada 6 gün çalışıyoruz. Geçtiğimiz Ramazan Bayramında haftasonu dahil 4 gün boyunca çalıştım. Personel Müdürüne sordum, günlük 22-23 TL mesai ücreti vereceğiz dediler. Böyle şey olur mu, ben üç-beş yıl önce 30-40 TL günlük alıyordum. Çoluğumuz çocuğumuz ile bayramlaşamadık, çalıştık, firma beni kandırıyor gibi geldi. Bu Kurban bayramında da yine isteğim dışında fazla mesai yaptıracaklar. Kanunen bana ne kadar maaş vermeli, vermediğinde bir hakkım var mı? Hakkımı almak için nereye başvurmalıyım?”

Öncelikle tüm okuyucularımızın mübarek Kurban bayramını tebrik edelim. Allah herkese sevdikleri ile birlikte mutlu bir bayram geçirmeyi nasip etsin.

Hepimiz biliyoruz, bayram sevdiklerinizle, aileyle, ana babayla bayram oluyor. Sayın okurumuz asgari ücretle çile çeken milyonlarca işçiden biri. Üstüne üstlük bayram gibi hepimizin sevdiklerimizle olmamızın istediği bir günde ekmek parası için çalışanlardan. Bayram günü bile medarı maişet telaşı içerisinde evladını gözlerinden öpememek, herkes eş dost ziyaret eder, kurbanını keser, tekbirler getirerek bayramı bayram ederken çalışmak zorunda olmak kolay iş değil.

Haklı olarak da dert yanıyor, haklarını öğrenmek istiyor. Bilgilendirelim.

İş Kanununa Göre Fazla Mesai Ücreti

İş Kanununa göre işveren üretimin artırılması yada işin gereği gibi nedenlerle yasal sınırlar içerisinde fazla çalışma yaptırabilir. Bunda İş Kanununa göre bir sakınca yoktur. Ancak fazla çalışmaların ücretleri kanunda özel olarak düzenlenmiştir.

Fazla çalışma, Kanunda yazılı koşullar çerçevesinde ve işyerinde denkleştirme uygulanıp uygulanmadığına bakılarak, haftalık 45 saati aşan çalışmalardır. Her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının % 50 zamlı ödenmesi gerekir. Yani saatlik 5 TL ile çalışan bir işçinin fazla mesai olarak çalıştığı saatinin ücreti 7,5 TL’dir.

Bayram, Resmi Tatil ve Yılbaşında Farklı

Kanun bayram günleri için ise özel bir düzenleme yapılmış, daha yüksek ücret belirlenmiştir. Zira bu günler insanların aileleri ile birlikte olmaları gerekirken ekstradan fedakârlık yaparak çalıştıkları günlerdir.

Buna göre ulusal bayram ve genel tatil günlerinde işyerlerinde çalışılıp çalışılmayacağı toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmeleri ile kararlaştırılır.

Toplu sözleşme yoksa yada toplu sözleşmede bu konuda hüküm yoksa söz konusu günlerde çalışılması için işçinin onayı gereklidir. İşçi razı gelmezse işveren zorla fazla mesai yaptıramaz.

Bayram Ne Zaman Başlar?

2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanuna göre arefe günü saat 11:00’dan itibaren genel tatildir. Saat 13:00’dan önceki çalışmalar normal çalışma iken, bu saatten sonra bayram boyunca yapılan tüm çalışmalar genel tatil mesaisidir.

Önümüzdeki Kurban bayramı için söyleyecek olursak 25.10.2012 tarihi saat 13:00’dan itibaren dört buçuk gün genel tatil hüviyetindedir.

Bayram Gününde Çalışan Fazla Mesai Alır

İş Kanunu kapsamına giren işyerlerinde çalışan işçilere, kanunlarda ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri tam olarak, tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücreti ödenir. Yargıtay Kararlarına göre 45 saatlik çalışmanın üzerinde bir çalışma söz konusu ise, ayrıca fazla çalışma ücreti olan %50 zammı da ayrıca alacaktır (Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kurulu, 27.05.1958, 1957/15 E.-1958/5 K.).

Yani ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışılan her gün için bir günlük ücretin 2 katı, haftalık 45 saatin üzerindeki bir çalışma söz konusu ise bir günlük ücretin 2,5 katı ödenir. Örneğin bir günlük ücreti 40 TL brüt olan bir işçi, bayram gününde çalışması halinde çalıştığı gün için 100 TL brüt ücret hak eder. İçinde çalışılmış olan bayram günü olan ayın maaşının hesaplanması sırasında çalışılan bayram günü ücreti; normal günlük ücret üstüne günlüğün 1,5 katı daha eklenerek hesaplanacaktır.

Yüzde usulünün uygulandığı işyerlerinde işçilerin ulusal bayram ve genel tatil ücretleri işverence işçiye ödenir.

Hasta, izinli veya sair sebeplerle mazeretli olduğu hallerde dahi aylığı tam olarak ödenen aylık ücretli işçilere de, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışanlara ayrıca çalıştığı her gün için bir günlük ücreti ödenir.

Bu Haklar Sözleşmeyle Kısıtlanamaz

Kanunun size verdiği fazla mesai hakkı ile ve bayram ve genel tatillerde çalışma halinde alınacak ücret ile ilgili haklar sözleşmelerle kısıtlanamaz, mutlak haklardır.

Toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmelerine hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatillerde işçilere tanınan haklara, ücretli izinlere ve yüzde usulü ile çalışan işçilerin İş Kanunuyla tanınan haklarına aykırı hükümler konulamaz.

Bu hususlarda işçilere daha elverişli hak ve menfaatler sağlayan kanun, toplu iş sözleşmesi, iş sözleşmesi veya gelenekten doğan kazanılmış haklar saklıdır.

Bayram İzni Yıllık İzinden Düşülemez

Bayramda sizin rızanız yoksa işveren size fazla mesai de yaptıramaz. Bu takdirde ücret karşılığı olarak tatil yaparsınız.

İş Kanununa göre yıllık ücretli izin günlerinin hesabında izin süresine rastlayan ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günleri izin süresinden sayılmaz. Tabii ki ayrıca yıllık ücretli izin süresine rastlayan hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücretleri ayrıca ödenir.

Ücret Pusulasında Kontrol Edin

İşverenden ücret pusulanızı talep edin. Ücret hesap pusulasında bayram ve genel tatil ücretleri gibi asıl ücrete yapılan her çeşit eklemeler tutarının gösterilmesi zorunludur. Eğer 4857 sayılı İş Kanunu gereğince haklarınızın tam olarak verilmediğini görürseniz gereği için ALO 170 hattını ücretsiz arayarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na İş Kanunu gereğince haklarınızın verilmediği konusunda şikâyette bulunabilirsiniz, iş müfettişleri gereğini yapacaktır.

Vergi indirim tutarınızdan tam olarak faydalandırılmadığınızı da söylemişsiniz. Kaç çocuğunuz olduğunu belirtmediğinizden bu tutarda bir hata olup olmadığını söyleyemiyoruz. Ancak bordronuzda bu hakkınızın eksik verildiğini görürseniz konuyu Maliye Bakanlığı’nın ilgili teşkilatına şikayet edebilirsiniz. Vergi indiriminin hesaplanarak ödenmemesi Vergi Kanunları ve İş Kanunu yönünden suç teşkil eder, işverene idari para cezası uygulanmasını gerektirir.

Sorularınız için:

 

 

Emeklilik tarihini hesaplatmak isteyen okurlarımızın T.C. kimlik numarası, SSK sigorta sicil numarası, Bağ-Kur numarası, ay-gün-yıl olarak doğum tarihi, askerlik yaptığı ve terhis olduğu tarihleri, askerlik süresini, er olarak yada yedek subay olarak yaptığını, ilk işe giriş tarihi (ilk kez sigortalı olarak çalışmaya başlanılan tarih), hizmet dökümü, doğum borçlanması için çocukların doğum tarihlerini, özürlü ise özürlülük rapor oranını, vergi indirimi yazısı alıp almadığı bilgilerinin tümünü eksiksiz göndermeleri gerekmektedir. Tarihlerin ay, yıl ve gün şeklinde gönderilmesi gerekir.

Yazarın tüm yazıları için: