Askerlik borçlanmasında bilinmesi gerekenler
Sosyal Güvenlik Uzmanımız Şevket Tezel askerlik borçlanmasında bilimnmesi gerekenleri yazdı.
Memurların emekliliğinde de diğer sigortalılar gibi askerlik
borçlanması önemli bir unsur olmaktadır. Askerlik süresi de bir
nevi aylıksız izin süresi sayılsa da borçlanma bakımından diğer
aylıksız izin süreleri gibi değerlendirilmez. Memuriyete giriş
derecesine göre hesaplama yapılacağından daha mütevazı bir hesap
çıkar.
Yedeksubaylık sürelerinin sadece başındaki dört aylık askeri
öğrencilik süresinin borçlanılabileceğini, kalan rütbeli sürenin
ise yılda 3 aylık fiili hizmet süresi zammı olacağını bunun da 12
ay rütbe takan bir yedeksubay için 360 gün değil 450 günlük
iştirakçilik süresi sayılacağını bilmekte fayda bulunuyor.
Askerlik süresi başvuru tarihindeki dereceye bağlı bulunmadığından
ne zaman yapılırsa yapılsın memur maaş katsayısı ve taban aylık
katsayısı değişimleri dışında bir farkla karşılaşılmaz.
Yedeksubay askerlik süresi üç ay fiili hizmet süresi
kazandırdığından sigortalılık süresi üç ay eklenmiş olur. Bu da
SSK'dan emekli olanlar için sigortalılık süresinin üç ay öne
çekilmesiyle kimi durumlarda emeklilik yaşı düşebilir.
Yedeksubay öğretmenlerin ise fiili hizmet süresi zammı hakları
bulunmuyor.
Buraya kadar belirtmiş olduğumuz Fiili hizmet süresi zammına (FHZ)
dayalı tüm avantajlar 15 Ekim 2008'den önce Emekli Sandığı
iştirakçisi olmuş olanlar içindir. Bu tarihten sonra ilk defa memur
olanların maalesef Fiili hizmet zammı hakları bulunmuyor. Zira
asgari 3600 gün FHZ'ye tabi çalışılmadığın sürece fiili hizmet
süresi zammı eklenmiyor.
Normal askerlik yapılsın veya yedeksubay olarak yapılmış olsun,
sigorta başlangıcından ister önce ister sonra olsun, memurlar için
yaş hesabını etkilemesi için askerlik süresinin 14.06.2002
tarihinden önceki süreye tekabül etmesi gerekiyor.
Memurlar ve kamu çalışanlarında askerlik borçlanması süresinin
ikramiye ve tazminat hesaplarına dahil edilmesi gerekir.
Sonradan Vatandaş Olanlar
Türk vatandaşlığına alınanlardan vatandaşlığa alındıkları tarihte
22 yaşını doldurmuş olanlardan geldikleri ülkelerde yaptıkları
askerlik sürelerini belgeleyenler belgede kayıtlı süreyi, belgede
kayıtlı sürenin olmaması veya Türkiye’deki emsallerinin yaptığı
askerlik süresinden fazla olması hallerinde emsalleri kadar
borçlanılabilir.
Türk vatandaşlığına alınan kimselerin askerlik süresini
belgeleyememeleri durumunda borçlanma işlemleri yapılmayacak, varsa
yapılmış olan borçlanma işlemleri iptal edilecektir.
Türk vatandaşı iken askere alınan ve askerlik yükümlülüğünü yerine
getirenlerin daha sonra Türk vatandaşlığından çıkmaları halinde
Türk vatandaşı iken yaptıkları askerlikleri borçlanılabilecek, daha
önce yapılmış olan borçlanmaları geçerli sayılacaktır.
Gerekli belgeler
Askerlik borçlanması işlemlerinde;
Askerliğini er olarak yapanların borçlanma talep dilekçesi ekinde
SGK’ya ibraz ettikleri askerlik cüzdanının veya terhis belgesinin
SGK’ca onaylı bir örneğine veyahut askerlik şubesinden temin
edecekleri askerlik sürelerini gösterir askerlik kayıt belgesinin
aslına,
4/1-c sigortalılığı (Memuriyet) kapsamında sigortalı olanlar için
onaylı hizmet belgesine,
Askerlik hizmetini yedek subay olarak yapanların ise borçlanma
talep dilekçesi ekinde yer alacak yedek subay terhis belgesine,
ihtiyaç duyuluyor.
Bağ-Kurluların Askerlik Borçlanması Sorunu
1 Ekim 2008 tarihinden önce Bağ-Kur sigortalıları aktif sigortalı
olmadıkları dönemde askerlik borçlanması başvurusu yapamıyorlardı.
1 Ekim 2008’den önce bu yöndeki talepleri reddedilenlerin 1 Ekim
2008’den sonra yeniden talep etmeleri halinde askerliklerini
borçlanabilmeleri mümkün.
Bu hak özellikle vefat etmiş Bağ-Kur sigortalıları için çok önemli.
Zira 1 Ekim 2008 tarihinden önce en son Bağ-Kur sigortalısı olsa da
sigortalılığı pasif durumda iken yani bağımsız ticari faaliyetini
sona erdirmiş iken vefat etmiş ve ölüm aylığı için gerekli asgari
beş yıllık sigortalılık süresi dolmamış bir sigortalının askerlik
borçlanması yaparak dul-yetim aylığı bağlatmak isteyen hak
sahiplerinin bu borçlanma talebi – ölüm tarihinde aktif sigortalı
konumunda olmadığı gerekçesiyle -reddediliyordu. İşte bu
kapsamdaki hak sahipleri ölen eski Bağ-Kur sigortalısı için
askerlik borçlanması yaparak ölüm aylığı için asgari beş yıllık
süreyi tamamlamaları ve dul-yetim aylıklarını bağlatabilmeleri
mümkün bulunuyor.
Elbette Bağ-Kur sigortalıları için askerlik borçlanması derken bu
sigortalıların askerde iken de devam eden ticari faaliyetleri
nedeniyle Bağ-Kur sigortalılıklarının sürebileceğini bu
durumdakilerin de askerlik borçlanması yapamayacaklarını
hatırlatmış olalım.