Genç emeklilik uygulamasının zararları 'kıyak emeklilik'
'Genç emekli cenneti' Türkiye'de emeklilik yaşını yukarı çekmek adına adımlar atılıyor fakat bedelini bugün çalışanlar ödüyor. İşte sebebi...
Türkiye’de emeklilik yaşını yukarı çekmek için çeşitli
adımlar atılıyor fakat dünyada ortalama 1 çalışan 4 emekliyi
finanse ederken, ülkemizde 1 çalışan ancak 2 emekliyi finanse
edebiliyor.
Milliyet'ten Cem Kılıç'ın dikkat çektiği; 'kıyak emeklilik' olarak
da bilinen 'genç emeklilik' hatasının bedelini yine çalışanlar
ödüyor.
GENÇ EMEKLİLİK NEDEN ZARARLI?
Türkiye’de emekli maaşı alan 7 milyon kişi var. Emeklilerin yüzde
82.1’i erkeklerden, yüzde 17.9’u ise kadınların oluşuyor.
Emeklilerimizin yüzde 30’u ise 56 yaşın altında. Sosyal güvenlik
reformu sonrasında kademeli olarak 65 yaşına yükseltilen emeklilik
yaşının altındaki yaş grubunda olan emeklilerin oranı ise yüzde
70.3.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayınlanan Gelir ve
Yaşam Koşulları Araştırması, Türkiye’de daha önce uygulanmış olan
ve toplumda “kıyak emeklilik” olarak adlandırılan erken yaşta
emeklilik uygulamasının izlerini gözler önüne seriyor.
TÜİK VERİLERİ GÖZ KORKUTUYOR!
TÜİK verilerine göre, erken yaşta emekli olan kişilerin çoğu
çalışmaya devam ediyor. Emekli olmasına rağmen çalışmaya devam eden
kişilerin oranının yüzde 30.8 olduğunu gösteriyor. Emekli
çalışanların cinsiyetler itibarıyla durumuna bakıldığında, emekli
erkeklerin yüzde 34,8’inin, emekli kadınların ise yüzde 11,9’unun
işgücü piyasasında emeğini arz etmeye devam ettiği ortaya
çıkıyor.
KIYAK EMEKLİLİKTE NORVEÇ GİBİYİZ... PEKİ YA STANDARTLAR
AYNI MI?
Avrupa’yı kapsayan Eurostat’ın verilerine göre çalışanların emekli
olduktan sonra çalışmaya devam etme oranının en yüksek olduğu ülke
Norveç. Norveç’te emeklilerin yüzde 38’i emekli olduktan sonra
çalışmaya devam ediyor. Emeklilerin çalışmaya devam etmesi
konusunda İzlanda, İsveç, Estonya’dan sonra Türkiye geliyor.
Emeklilerin çalışmaya devam etmesinin sonucu olarak ortaya çıkan
sosyal güvenlik destek primi uygulaması BağKur’a tabii olanlar için
kaldırılacak. Emeklilerin çalışmaya devam etmesi artınca bu konuda
geri adım atıldı. Önce yüzde 10’a indirilen sosyal güvenlik destek
primi, Meclis gündemine bugünlerde gelecek olan torba kanunla
kaldırılacak. Bundan sonra emekli olduktan sonra köşede bir emlakçı
dükkanı açan emeklinin maaşında kesinti olmayacak.
ÇALIŞAN EMEKLİLER HİZMET PEŞİNDE
Çalışan emeklilerin yaklaşık yarısı, yani yüzde 47.8’si kendi
hesabına çalışanlardan oluşuyor. Bununla birlikte, ücretli ya da
maaşlı çalışan emeklilerin oranı yüzde 29.3. TÜİK tarafından
yayınlanan veriler, çalışan emeklilerin en çok hangi sektörlerde
istihdam edildiklerini de ortaya koyuyor. Buna göre, emekli
olduktan sonra da çalışmaya devam eden her 10 kişiden 4’ü hizmetler
sektöründe istihdam ediliyor. Çalışan emekliler açısından ikinci
sırada tarım sektörü geliyor. Çalışan emeklilerin yüzde 36.9’unun
bu sektörde istihdam edildiği görülüyor.
SAĞLIK DURUMU
TÜİK’in Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması’ndan elde edilen
sonuçlara göre, her 100 emekliden üçü sağlık durumunun çok iyi; her
100 emekliden 45’i de iyi olduğunu beyan etmiş durumda. Buna
karşılık, sağlık durumunun kötü olduğunu ifade eden emeklilerin
oranı ise yüzde 17,5. Bu durumun arkasında, özellikle son yıllarda
gerçekleştirilen sosyal güvenlik ve sağlık reformlarının etkisinin
olduğunu söylemek mümkün.
BÜTÜN YÜK ÇALIŞANIN ÜZERİNDE
- Emeklilik konusunda ne yazık ki, geçmiş dönemde yapılan hataların
bedelini bugün çalışanlar ödüyor. Sosyal güvenlik sisteminin
sürdürülebilirliğinin sağlanması için aktüeryal denge çok
önemlidir.
- SGK 2014 yılında toplam 204.4 milyar milyar TL emekli aylığı
ödemiş.
- Buna karşılık prim gelirleri 134 milyar TL. Yani çalışanlardan
toplanan primlerle emekli aylıkları için gereken rakam
toplanamamış. Yani 70.4 milyar TL’lik dev bir açık var.
- Tüm bunlara bağlı olarak aktif, pasif oranı da istenen seviyede
değil. 2014 Yılı haziran ayı itibarıyla aktif pasif oranı 1,97.
- Dünya ortalaması 1 çalışanın 4 emekliyi finanse etmesi iken,
ülkemizde 1 çalışan ancak 2 emekliyi finanse edebiliyor. Böyle
olunca da, sosyal güvenlik sisteminin dengesi bozuluyor ve
geleceğimiz risk altında kalıyor.
- Çalışanların emekli olduktan sonra çalışmaya devam etmesi
gösteriyor ki, bugün çalışanların emeklilikteki hayallerini
gerçekleştirmek için mutlaka bireysel emeklilik veya diğer tasarruf
araçlarını kullanmaları gerekiyor.