Elden ödeme yapanlar, dikkat!

MEMURLAR - İş Kanunu’na göre, işverenler çalıştırdıkları işçilere ödemelerini banka aracılığıyla yapmak zorundalar. Ancak yönetmelik ile bu kural yumuşatılmış ve bazı işyerleri kapsam dışında bırakılmış.

Radikal'in köşe yazarlarından Dr. Mehmet Bulut bugünkü yazısında ödemelerini banka aracılığıyla yapmak zorunda olan ve olmayan işyerlerini konu edindi. Bulut'un aktardığı liste şöyle:

- 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında işçi çalıştıranlar

- 854 sayılı Deniz İş Kanunu kapsamında işçi çalıştıranlar

- 5953 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanuna göre işçi çalıştıranlar Dolayısıyla ödemelerin banka aracılığıyla yapılmasında geniş bir kapsam var.

Peki ödemeleri bankadan yapmak zorunda olmayanlar kimler?

- Türkiye genelinde 10’dan az çalışanı olan işyerleri.

- Savunma Sanayii Güvenliği Kanunu kapsamında tesis güvenlik belgesine sahip işyerleri.

- Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu kapsamında bulunan gizlilik dereceli tesislerdeki işyerleri.

- Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Kanunu kapsamında işçi çalıştırılan işyerleri.

"Burada çoğunluğu ilgilendiren en önemli husus kuşkusuz 10 işçi sınırlaması. Yani 10 ve üzerinde işçi çalıştırılan işyerlerinde işçilere yapılan ödemeler mutlaka banka aracılığıyla yapılmak zorunda" diyen Bulut, bu duruma uyulmadığı takdirde karşılaşılacak cezaları şöyle anlattı:

İşverenlerin ödemelerini banka aracılığıyla yapmaması ve bu durumun tespit edilmesi halinde işçi başına 153 TL idari para cezası ödenmesi söz konusu.

Ancak yaptırımlar bununla kalmıyor ve işverenleri bekleyen farkında olmadıkları bir hapis tehlikesi de var. Şöyle ki: Birçok işveren işçilerine daha fazla ücret ödemelerine karşın asgari ücret üzerinden SGK’ya bildirmekteler. Bunun için de asgari ücret kadar kısmı banka üzerinden, geri kalan kısmı da elden işçiye ödemekteler. Dolayısıyla ücret bordrolarında da işçi ücretini asgari ücret olarak göstermekteler.

Vergi Usul Kanunu’nun 359. maddesine göre sigortalıların ücretlerinin eksik gösterilmesi halinde söz konusu ücret bordrosu muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge olarak tanımlanıyor. Bu durumda da işverenler hakkında 1,5 ila 3 yıl arasında hapis cezası öngörülüyor.

Ayrıca böyle bir durumun tespiti halinde işverene gelir idaresi tarafından vergi ziyaı cezası, SGK tarafından da idari para cezası kesilecek ve eksik ödenen vergi ve primler geriye dönük olarak faiziyle tahsil edilecek.

Sonuç olarak 10’dan fazla işçi çalıştıran işverenlerin banka kanalıyla yapacakları ödemelerde ücretin tümünü bankaya yatırmaları, elden ödeme yapmamaları ve ücret bordrosunu da gerçeğe uygun düzenlemeleri gerekiyor. Yoksa sonuçları ağır olabilir…