Bir önceki yazımızda kapsamında giren çırak, aday
çırak, kalfa, usta gibi çeşitli isimler altında mesleki eğitim
görenler ile okullarda ve işyerlerinde mesleki eğitim gören stajyer
öğrencilerin çalışmalarının esaslarını açıklamış idik.
Bu kapsamda on ve üzerinde çalışanı bulunan işyerlerinin
çalıştırdıkları personel sayısının yüzde beşinden az olmamak üzere
mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumu öğrencilerini stajyer
olarak çalıştırmasının zorunlu olduğunu ifade etmiş; zorunlu
stajyer sayısının hesaplanmasını örnek vererek izah etmiştik.
Keza yazımızda, stajyer ve mesleki eğitim gören öğrencilere
ücret ödemenin zorunlu olduğunu da belirtmiş; işletmelerde meslek
eğitimi gören örgün eğitim öğrencilerine, asgari ücretin net
tutarının yirmi ve üzerinde personel çalıştıran işyerlerinde yüzde
30’undan, yirmiden az personel çalıştıran işyerlerinde yüzde
15’inden, aday çırak ve çırağa yaşına uygun asgari ücretin yüzde
30’undan aşağı ücret ödenemeyeceğini açıklamıştık.
Sigortalı Olmak Zorunda
Gelelim stajyer, çırak, aday çırak, kalfa, usta gibi
öğrencilerin sigortalılıkları hususuna.
Bu şekilde mesleki eğitim gören ve 3308 sayılı Mesleki Eğitim
Kanunu kapsamında bulunan öğrencilerin sigortalı olarak SGK’ya
bildirilmeleri zorunludur.
Ne var ki bu bildirim yükümlülüğü onları çalıştıran işverenlerde
değil staja gönderen eğitim kurumlarındadır.
Aday çırak, çırak ve işletmelerde meslek eğitimi gören
öğrencilere sözleşmenin akdedilmesi ile 5510 sayılı Kanun’un iş
kazaları ve meslek hastalıkları ile hastalık sigortaları hükümleri
uygulanmaktadır.
Kısa vadeli sigorta kollarının uygulanıyor olması stajyerlerin
sağlıktan yararlanarak hastaneye gidebilmelerini ve iş kazası veya
meslek hastalığı halinde kendilerine gelir bağlanabilmesini
sağlar.
Primlerini Okul Öder
Stajyer öğrencilerin primlerini de SGK’ya işverenler değil,
eğitim gördükleri eğitim kurumları ödemektedir.
Başka bir deyişle, aday çırak, çırak ve işletmelerde meslekî
eğitim görenler ile meslek liselerinde staja tâbi tutulan
öğrenciler için Milli Eğitim Bakanlığı veya bu öğrencilerin eğitim
gördükleri okullar, SGK’ya karşı prim ödeme yükümlüsüdür.
Bu öğrencilerin sigorta primleri yaşına uygun asgari ücretin %
50'si üzerinden Milli Eğitim Bakanlığı ve mesleki ve teknik eğitim
yapan yükseköğretim kurumlarının bağlı olduğu üniversitelerin
bütçesine konulan ödenekle karşılanmaktadır.
Bu öğrencilerin sigorta primleri ise ailesinden sağlık yardımı
alanlar için % 1, ailesi veya bakmakla yükümlü olunan kişi sıfatı
ile başkasından yardım almayanlar için ise %1 + 5 = % 6
oranındadır.
Stajyer Sigortalılığı Emekliliğe Yaramaz
Stajyer sigortalılığı her ne kadar SGK’ya bildirilen bir
sigortalılık olsa da yalnızca kısa vadeli sigorta risklerini
kapsayan bir sigortalılıktır.
Bu nedenle e-devlet sisteminden bakıldığında stajyer sigortası
yatırılan günler görünmez, emeklilikte de gün kazandırmaz, işe
giriş başlangıcı sayılmaz.
Stajyer sigortalılığı yalnızca iş kazası veya meslek hastalığı
ile hastalık gibi risklere karşı öğrencileri korumaya dönük bir
güvence sağlar.
Zaman zaman kamuoyunda stajyer ve çırak olarak çalışılan
sürelerin sonradan borçlanılarak işe giriş kabul edilmesi yönünde
talepler olduğunu görüyoruz. Ancak mevcut sosyal güvenlik yasaları
dahilinde bunun mümkün olmadığını, stajyer sigortasının emekliliğe
başlangıç sayılmayacağını belirtelim.
---
Kıssadan Hisse
“İnsanların en cömerdi istenmeden veren, en asili
de intikama gücü yeterken bile bağışlayandır.
— Hazreti Hüseyin
---
Sorularınız:
Yazarın tüm yazıları için: