Seçim öncesi son dakika torbasında çalışan ve emekliler için neler var?-2

6645 sayılı Torba Kanunun çalışanları yakından ilgilendiren 4857 sayılı İş Kanununu, 6331 sayılı İş Güvenliği Kanununu, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununu, 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununu, 6245 sayılı Harcırah Kanununu değiştiren maddeleri bulunuyor.

6 Nisan 2015 tarihinde bu köşedeki yazımızda 6645 sayılı son Torba Kanunun çalışanlara ve emeklilere ne getirdiğinden bahsetmiş, getirilen değişikliklerden bir kısmına değinmiştik.

O gün giriş olarak ele aldıklarımız arasında;

1 Mayıs 2015 tarihine kadar 12 ay ve daha fazla süre Bağ-Kur’a prim borcu olanların bu sürelerinden borçlarıyla birlikte kurtulma hakkının tanınmış olması,

SSK ve Bağ-Kur emeklilerine Temmuz 2015’ten itibaren 1000 TL’den az aylık kalmayacak biçimde zam yapılacak olması,

İşçilere eşinin doğum yapması halinde beş gün ücretli izin hakkının tanınması,

Asgari geçim indiriminde üçüncü çocuğa ait oranın %5 artırılmasıyla ücret ve maaşlarda 9 TL artış olması,

Emekli olarak bağımsız çalışanların emekli aylıklarından yapılan yüzde 15’lik SGDP kesintilerinin Temmuz 2015 ayından itibaren yüzde 10’a indiriliyor olmasıydı.

konularıydı.

Bugün de 6645 sayılı son Torba Kanunda çalışanlara ve emeklileri yakından ilgilendiren diğer değişikliklere sizler için değinmeye devam edeceğiz.

Maden İş Kazalarında Ölenlerden Dolayı Ölüm Aylığında Kolaylık

4857 sayılı İş Kanunun yürürlük tarihi olan 10/6/2003 (dâhil) tarihi ile Ermenek maden iş kazasının gerçekleştiği 28/10/2014 tarihi arasında kömür ve linyit madenlerinin yer altı işlerinde meydana gelen iş kazası sonucunda ölen sigortalının; genel sağlık sigortası primi dâhil kendi sigortalılığı nedeniyle prim ve prime ilişkin her türlü borçları terkin edilecek ve ölüm tarihinde sigortalıya ilişkin şartlar aranmaksızın hak sahiplerine aylık bağlanacak.

Gelir ve aylıkların hesaplanması ile hak sahiplerine paylaştırılmasında sigortalının ölüm tarihinde yürürlükte olan Kanun hükümleri esas alınacak. Yani sigortalının ölümü 01.10.2008’den önce vuku bulmuşsa 506 sayılı Kanun, sonra olmuşsa 5510 sayılı Kanun hükümlerine göre dul-yetim aylıkları bağlanacak.

Kömür ve linyit madenlerinin yer altı işlerinde meydana gelen iş kazası sonucunda ve 2008 Ekim ayı başından önce ölen sigortalının hak sahibi eş ve çocuklarından artan hisse bulunması hâlinde ana ve babaya 506 sayılı Kanunun mülga maddelerindeki, bu tarihten sonra ölen sigortalının ana ve babasına ise normalde çocuklarından dolayı aylık bağlanacak diğer ana-babalar için aranan “her türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğu gelirinin asgari ücretin net tutarından daha az olması” ve “diğer çocuklarından hak kazanılan gelir ve aylıklar hariç olmak üzere gelir ve/veya aylık bağlanmamış olması” şartları aranmaksızın gelir ve aylık bağlanacak.

Getirilen bu hak kapsamında yazılı istekte bulunan hak sahiplerinin gelir ve aylıkları, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihi takip eden ay başından başlatılacak, bağlanan gelir ve aylıklar için geriye yönelik herhangi bir ödeme yapılmayacak. Yani ölüm aylıklarında ölüm olayı geçmişte olmuşsa geriye doğru beş yıl bu aylıklardan yararlanmak mümkün olduğu için 10.06.2003-28.10.2014 tarihleri arasında ve sadece maden iş kazalarında ölenlerden dolayı daha önce 5 yıl sigortalılık süresi ve 900 gün şartlarını sağlamadığı gerekçesiyle aylık alamayanlara tanınan bu haktan dolayı geriye doğru beş yıla kadar aylık talebinin önüne geçilmesi amaçlanıyor.

Patrona Çalışandan Daha Az Prim Ödeme Yolu Açıldı

Sigortalı aynı zamanda işveren ise aylık prime esas kazancı, çalıştırdığı sigortalıların prime esas günlük kazancının en yükseğinin otuz katından az olamaz. Aylık prime esas kazancı, çalıştırdığı sigortalının otuz günlük prime esas kazancından düşük olduğu tespit edilen sigortalıların aylık prime esas kazançları, tespit edilen kazanç düzeyine çıkartılarak aradaki farkın primi, gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanmak suretiyle tahsil ediliyordu. 6645 sayılı Kanunla bu zorunluluk 1 Ekim 2008 tarihinden geçerli olarak ortadan kaldırılıyor.

Yeraltı Madenlerinde İşçi Artık Daha Çok Çalışacak

Yeraltı maden işçilerinin haftalık çalışma süresi 36 saatten 37,5 saate çıkartılıyor. Yer altında maden işlerinde çalışan işçilere, zorunlu hallerde ve olağanüstü hâllerde haftalık otuz altı saati aşan her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret, normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde yüzden az olmamak üzere arttırılması suretiyle ödeniyordu. Şimdi artık 37,5 saati aşan çalışmalar yüzde yüzden az olmamak koşuluyla zamlı ödenecek.

Ücretli Mazeret İzni

4857 sayılı İş Kanununda değişiklik yapılarak işçilerin en az yüzde yetmiş oranında engelli veya süreğen hastalığı olan çocuklarının tedavisinde, hastalık raporuna dayalı olarak ve çalışan ebeveynden sadece biri tarafından kullanılması kaydıyla, bir yıl içinde toptan veya bölümler hâlinde on güne kadar ücretli izin verilebilecek. Erkek işçiye bu Torba Kanunla getirilen beş günlük doğum izni doğum izni de bu izin süreleri de hafta tatili ücreti hakkının hesabında ve yıllık izin hakkının hesabında çalışılmış gibi sayılacak.

Geniş hacimli ve önemli bu Torba Kanun konusuna devam edeceğiz.