İstanbul'da filyasyon ekipleri yapılan hataları tespit etti, Aile kahvaltıları, temaslısını saklayanlar...
FİLYASYON ekipleri, özellikle İstanbul'da son günlerde yeniden yükselişe geçen vaka sayılarındaki artışın büyük çoğunluğunun aile içi bulaşlardan kaynaklandığını vurguluyor.
Kadıköy İlçe Sağlık Müdürü Dr. Neslihan Uyar, "İnsanlar AVM'lerden restoranlardan çekiniyor ama annesinde, akrabasında Pazar kahvaltısında toplananlar, komşusunda gün için bir araya gelenler tehlike yok zannediyor. Komşularına aşure dağıtan bir teyze, 18 kişilik koca apartmanın izolasyona alınmasına neden oldu. Bir de temaslılarını saklayanlar var. Size bir şey olmaz ama en yakın arkadaşınız yoğun bakımlık olabilir" dedi.
Tatilden dönenlerin etkisi ve havaların da soğumaya başlamasıyla
kapalı alanlarda daha çok vakit geçirilmek zorunda kalınması,
İstanbul'u yeniden Türkiye'de salgının merkezi haline getirdi.
Sağlık Bakanı Dr. Fahrettin Koca'nın "Türkiye'deki vakaların yüzde
40'ı İstanbul'da, sayılar Ankara'nın 5 katına çıktı" açıklamasının
ardından gözler yine salgınla mücadelenin ön cephesinde yer alan
filyasyon ekiplerine çevrildi. Kovid pandemisiyle mücadelede 11
Mart'tan bu yana İstanbul'un en büyük ilçelerinden, yaklaşık yarım
milyon nüfuslu Kadıköy'de filyasyon çalışmalarını tüm hızıyla
sürdürdüklerini söyleyen Kadıköy İlçe Sağlık Müdürü Neslihan Uyar,
vaka sayılarındaki hızlı artışın yüzde yetmişinin aile içi
bulaşlardan kaynaklandığını vurguladı. Dr. Uyar, "Mart 11 den beri
filyasyon çalışmalarını durmaksızın sürdürüyoruz. Kadıköy 482 bin
nüfusla kalabalık ilçelerimizden biri. Bizler 30 ekiple 7 gün
boyunca sabah 07:00 akşam 24:00'e kadar çalışmalarımızı yapıyoruz.
Salgının ilk başladığı zamanla bugün arasında sahada nasıl bir fark
var derseniz; artık hastalar daha bilinçli, o panik havası yok. Ama
maalesef bir rahatlama var. Temaslı vaka tespitlerimizin yüzde 70'i
aile içi bulaş. Çünkü kişi dışarıdaki mekanı tehlikeli buluyor ama
kendi içinden olunca, annesinin evine gittiğinde ya da bir
akrabasını ziyaret ettiğinde kendini güvende sanıyor" dedi.
"AŞURE DAĞITAN TEYZE 18 KİŞİYE SEBEP OLDU"
Aile içi görüşmelerde maske ve mesafe kurallarının tamamen ihlal
edildiğini vurgulayan Dr. Uyar, "Evde söz merasimine gidenler, bazı
hanımlardan gün buluşmalarına yeniden başladıklarını bile
duyuyoruz. Orada da yemek yiyorsunuz, mutlaka maske çıkıyor, salon
ya da bir odada kapalı ortamdasınız. Bunlar hep bulaşı artırıyor.
Bizim şu andaki en büyük sıkıntımız bu. Mesela bizim temaslı
filyasyonunda yaşadığınız ilginç bir olay var. Bir teyzemiz aşure
yapmış, teyze pozitif vaka olarak sistemimize düştü. Öyküsünü
sorguladık, teyzeciğim neler yaptın, son 7 gün kimlerle görüştün
vs. 'Kızım aşure yaptım, apartmana dağıttım' dedi. Teyze dağıtırken
masken var mıydı, mesafene dikkat ettin mi, kapıdan iki dakika
verip mi ayrıldın diye sorduğumuzda ise 'Ya olur mu kızım, hepsine
girip çay da içtim' diye yanıtladı. Tüm apartmanı taramak zorunda
kaldık ve üç beş gün sonra semptom verenlerden de test yaptığımızda
bir sürü pozitif vakamız oldu. Teyzemiz iyi niyetliydi ama yaklaşık
18 kişiyi izolasyona almak zorunda kaldık" diye konuştu. "Dışarısı,
içerisi fark etmiyor, hepimiz birer sessiz taşıyıcı olabiliriz"
diye konuşan Dr. Uyar, sözlerini şöyle sürdürdü: "Biz kişinin
temaslılarına ulaştığımız gibi pandeminin başından beri ilaçlarını
da evlerine kadar götürüyoruz. İlaçları da hastanın durumuna göre,
altta yatan hastalığına göre hekimlerimiz tarafından belirlenip
nasıl kullanacaklarına karar veriliyor. Bazen şu sorular geliyor,
'Bize farklı, ona farklı ilaç verildi. Bana bu niye bir tane
diğerine iki tane verdiler?' Bu, tamamen kişinin altta yatan
hastalığına, yaşına ve diğer özelliklerine göre hekimin karar
verdiği bir şey"
"TEMASLILAR ARTIK EN UFAK BİR DEĞİŞİKLİKTE 112'Yİ DE ARAYABİLECEK"
Evde takip edilen temaslı vakaların durumunda değişiklik olduğu
taktirde yaklaşık üç hafta önce uygulanmaya başlanan yeni bir
entegre sistem sayesinde vakaların 112 aracılığı ile de kendilerine
bildirildiğini anlatan Dr. Neslihan Uyar, bu yeniliği şu şekilde
özetledi: "Bir diğer güzel hizmetimiz de yeni aktive.
Herhangi bir semptomu olmadığı için evde takip edilen temaslılar,
durumlarında değişiklik olduğunda sadece aile hekimleri üzerinden
değil 7/24 arayabilecekleri 112 üzerinden de bize bildirilebiliyor.
Vatandaşımız sıkıntısı olduğunda 112'yi arıyor, 112 kişinin semptom
öyküsünü aldıktan sonra ambulans ya da hastane ihtiyacı yok ise, bu
kaydı İlçe Sağlık Müdürlüklerinin ekranına iletiyor. Bizim ekibimiz
de bu kayıtlar üzerinden temaslıya tekrar ulaşıp gerekirse sürüntü
alıyor ve ilaç başlıyor. Yani temaslıların semptomu ortaya
çıktığında kendileri hastane ya da doktora gitmeye çalışmadan
evlerine gidiliyor. Vatandaşların aklına takılan tüm sorular için
de bizim 7 gün 24 saat hizmet veren ekiplerimiz var. Gelen soruları
cevaplıyoruz"
"SİZE BİR ŞEY OLMAYABİLİR AMA ARKADAŞINIZI YOĞUN BAKIMLIK YAPABİLİRSİNİZ"
Bu hastalıkta semptomun bazen testten bile önemli olduğunun altını
çizen Dr. Uyar, "PCR elbette kıymetli ama kişinin kliniği bizim
için esas olan şey. Kişi en ufak bir rahatsızlığını bize
bildirdiğinde biz derhal bunu Kovid şüphesi olarak ele alıp sürüntü
alıyoruz. Bu konuda hiç kimseyi geri çevirmiyoruz" dedi. Pozitif
vakaların ekrana yansıdığı an kişinin işyeri, okulu, adresi, aile
bilgileri gibi tüm verilerini anında görebildiklerini de belirten
Dr. Uyar, vatandaşların bu dönem temaslısını saklama eğiliminde de
olduğunu vurgulayarak "Biz vakaya gittiğimizde kişinin karşısına
birçok şeyi bilerek gidiyoruz. Bu da bize bir avantaj sağlıyor.
Hastamız bazen temaslılarını söylemek istemiyor, insanlar 14 gün
evde izolasyona girmek istemeyebiliyor. Ama zaten o kişiler de
birkaç gün sonra belirti olduğunda 'Ben aslında söylememiştim ama'
diyerek 112 aracılığıyla yine bize ulaşıyor. Oysa biz ne kadar
hızlı hareket edebilirsek o kadar başarı sağlarız. Tabii mesele
sadece semptom değil burada. Asemptomatik olup taşıyıcı olarak
dolaşan kişiler var. Ekstra tehlikeli oluyor bu. Çünkü kendileri
hiçbir şey hissetmiyor ama bir yaşlıyla ya da riski olan biriyle
temas halinde olabiliyorlar. Bu da hasta sayılarımızı artırıyor.
Kişinin kendisinde bir şey olmayabilir ama en yakın arkadaşını
yoğun bakımlık yapabilir. Onun için lütfen ama lütfen, dürüst
olalım" dedi.
"İZOLASYON DENETİMİ KAÇAKLARIN ÖNÜNE GEÇTİ"
İçişleri Bakanlığı ve yerel idarelerin de sürece katılımıyla
başlatılan yeni denetim uygulaması sayesinde izolasyondan
kaçışların da önemli ölçüde azaldığını anlatan Dr. Uyar, şu
bilgileri verdi. "Kaymakamlık vasıtasıyla emniyet mensupları,
muhtarlar, imamlar, öğretmenler ya da belediye çalışanları ile
bizim arkamızdan vaka ya da temaslıyı her gün evde mi değil mi diye
kontrole gidiyorlar. İzolasyonu ihlal edenlerse 112 aracı ile
yurtlara yerleştiriliyor. İstanbul'da 2 adet yurdumuz var şu anda.
Diyoruz ki demek ki sen yerinde duramıyorsun, o zaman yurdumuzda
sizi misafir edelim"
"BU HASTALIĞI BEN DE GEÇİRDİM, MASKE TAKMAYANLARA İKİ KAT SİNİRLENDİM"
Kendi ekipleri de dahil sağlık çalışanlarından da pozitif olan
arkadaşları olduğunu söyleyen Dr. Uyar, bunlardan birinin de
kendisi olduğunu söyledi ve ekledi: "Bir hafta hastanede kaldım,
sonrasındaki süreci de evimde geçirdim. Ama o 14 gün
çocuklarınızla, eşinizle, kimseyle görüşemiyorsunuz ve o zaman
sağlığın, önlem almanın kıymetini daha iyi anlıyorsunuz. O dönem
her camdan baktığında bunu ihlal edenleri gördüğümde iki katı daha
kızıyordum. Hem kendinize hem çevrenize zarar veriyorsunuz. Bu
arada okullar açıldı. Şimdilik ilçemizde güzel gidiyor. Ama lütfen
orada da velileri, anne-babaları uyarayım; çocuk geldiğinde direkt
el yüz yıkanıp üstünü de değiştirmeli. Çocuklar yaşlılarla çok bir
araya getirilmemeli. Kendim bile yaşı büyük olan hiçbir tanıdığımla
birebir ilişkiye girmiyorum aylardır. Evet zor biliyorum, sıkıldı
herkes ama bir süre daha dişimizi sıkmalıyız. Ondan sona bu
hastalığı defedebiliriz"