İş kazası yaşanmayan işyerlerine teşvik geliyor

Hükümet hem iş kazalarını azaltmak hem de istihdamı teşvik etmek istiyor.

Bu bakımdan hem çok tehlikeli işyerlerinde iş kazası gibi istenmeyen olaylara meydan vermeden üretim yapabilen firmaları teşvik ederek istihdamı artırmak istiyor. Bu elbette arzulanan bir şey. Ancak fiili olarak denetimin etkisizliği ile yapısal sorunlar nedeniyle ne iş kazaları azaltılabiliyor ve ne de halen istihdamdaki düşüşün önüne geçilebiliyor.  Bu nedenle 6645 sayılı son Torba Yasada bu bakımdan getirilen teşvik düzenlemesini olumlu bulsak da pratikte çok etkili olacağını düşünmeyenlerdeniz.

6645 sayılı Yasa ile getirilen ve işsizlik sigortası işveren payını ilgili işyerleri için bir sonraki takvim yılından başlayarak yüzde 2’den yüzde 1‘e düşürmeyi öngören teşvikin esası şu:

İşyeri çok tehlikeli sınıfta olacak

Türkiye çapında bir veya daha fazla “çok tehlikeli” işyerinde en az 11 SSK’lı çalışanı olacak

Son üç yılda ölümlü ve sürekli işgöremezlikle sonuçlanan iş kazası olmayacak

İş kazası olursa

Ölümlü veya sürekli iş göremezlikle sonuçlanan iş kazası meydana gelmesi hâlinde takip eden aydan itibaren bu teşvik uygulamasına son verilecek.

İşverenler iş kazası meydana geldikten en az 3 yıl sonra öngörülen şartları tekrar sağlamaları ve talepleri hâlinde bu teşvikten yeniden yararlanabilecekler.

Teşvikten yararlanan işverenlerden meydana gelen iş kazalarını bildirmeyenler, iş kazasının meydana geldiği tarihten itibaren yararlandıkları primleri yasal faizi ile birlikte geri ödeyecek ve bu teşvikten beş yıl süre ile yasaklanacaklar.

Haklarında yasaklama kararı verilen tüzel kişilerin şahıs şirketi olması hâlinde, şirket ortaklarının tamamı hakkında; sermaye şirketi olması hâlinde ise sermayesinin yarısından fazlasına sahip olan gerçek veya tüzel kişi ortaklar hakkında yasaklama kararı verilecek. Haklarında yasaklama kararı verilenlerin gerçek veya tüzel kişi olması durumuna göre; ayrıca bir şahıs şirketinde ortak olmaları hâlinde bu şahıs şirketi hakkında da, sermaye şirketinde ortak olmaları hâlinde ise sermayesinin yarısından fazlasına sahip olmaları kaydıyla bu sermaye şirketi hakkında da aynı şekilde yasaklama kararı verilecek.

Çok tehlikeli işyerleri neler?

Bir kısmını aşağıda saydığımız “Çok tehlikeli işyerleri” olarak ilgili 26.12.2012 tarihli RG’de yayımlanmış Tebliğde 348 tür işyeri saptanmış.

-Maden işyerleri,
-Mermer ocakları,
-Tarımsal ilaçlama faaliyetleri,
-Tüpgaz dağıtıcıları da dahil olmak üzere petrol işyerleri,
-Patlayıcı madde işyerleri,
-Binaların iç ve dış boyama işleri
-Cam takma işleri
-Bina dışı yapıların boyama işleri
-Çatı işleri,
-Kentsel ve uzun mesafe elektrik hatlarının inşaatı (trafo istasyonları ve yerel sınırlar -içerisindeki dağıtım alt istasyonları vb.)
-Telekomünikasyon şebeke ve ağlarının bakım ve onarımı
-Kentsel ve uzun mesafe telekomünikasyon (iletişim) hatlarının inşaatı (uzun mesafe yer -üstü/altı veya deniz altı telekomünikasyon iletim hatları)
-Tersane, dok ve kanal havuzu inşaatı (gemi inşaatı ve tamiri için)
-Karayolları, demiryolları ve diğer raylı yolların, liman ve havaalanlarının aydınlatma ve sinyalizasyon sistemlerinin tesisatı (havaalanı pisti aydınlatmasının tesisatı dahil)
-Bina veya diğer inşaat projelerinde ısıtma, havalandırma, soğutma ve iklimlendirme -sistemlerinin tesisatı (ev tipi boyler (kombi, kazan vb.) ve brülörlerin bakım, onarım ve kurulumu ile elektriksiz güneş enerjisi kolektörlerinin kurulumu dahil)
-Bina ve diğer inşaat projelerinde su ve kanalizasyon tesisatı ve onarımı

gibi işyerlerinde en az 11 SSK’lı çalışanı olan işyerlerinde üç yıl boyunca iş kazası meydana gelmezse işsizlik sigortası primi yüzde 1 oranından ödenecek. Örneğin 2000 TL brüt maaşı olan bir işçi için ayda 20 TL değil 10 TL işsizlik primi ödenmiş olacak.