Geçici işçi devri nasıl olur?

Geçici iş ilişkisi iş ve sosyal güvenlik hukukumuzda tanımlanmış bir iş ilişkisidir. 4857 sayılı İş Kanunu bu durumu, devir sırasında yazılı rızasını almak suretiyle bir işçinin; holding bünyesi içinde veya aynı şirketler topluluğuna bağlı başka bir işyerinde veya yapmakta olduğu işe benzer işlerde çalıştırılması koşuluyla başka bir işverene iş görme edimini yerine getirmek üzere geçici olarak devredilmesi olarak tanımlamıştır. Benzer şekilde geçici iş ilişkisine 818 sayılı Borçlar Kanunumuzda da değinilmiş bulunmaktadır.

İşçinin Yazılı Rızası Zorunludur

“Geçici iş ilişkisi” istisnai iş ilişkilerinden biri olarak sayıldığından İş Kanunumuz geçici iş ilişkisi ile işçinin devrine bazı sınırlamalar ve şartlar getirmiştir. Burada temel amaç getirilen sistemin istismarının önlenmesidir.

Bu şartların en önde geleni çalışanın yazılı rızasıdır. Çalışanın rızası alınmadan işçi devri mümkün değildir. İş kanunumuz yanında borçlar hukukumuz da bu hususun altını çizer. Borçlar Kanunumuzun 320 nci maddesinde de hizmet akdi bizzat ifa borçları arasında gösterilmekte; işverenin işçiden olan işin görülmesini talep hakkını başkasına geçici veya kesin olarak devredebilmesi işçinin rızasına bağlanmaktadır.

İşçi Görevi Olan İşte Çalıştırılmalıdır

Geçici iş ilişkisine getirilen bir başka sınırlama ise, işçinin devir süresinde zaten görevi olan ve yapmakta olduğu işe benzer işlerde çalıştırılmasıdır. Burada işçinin iş akdinden kaynaklanan haklarının korunmaya çalışıldığı görülmektedir.

Örnek ile ifade edecek olursak “idari müdür” olarak görev yapan bir işçinin başka bir işverene geçici iş ilişkisi suretiyle devredilmesi halinde örneğin “şoför” olarak çalıştırılması mümkün değildir. Çalıştırılması halinde bu durum iş kanunumuza aykırılık teşkil edecek ve işçi açısından haklı fesih nedeni olacaktır.

Grup Şirketlerinde İşçi Devri

Grup şirketlerinde ve şirket gruplarının özel bir türü olan holding bünyesinde bulunan şirketler arasında işçi devri söz konusu olduğunda kanun benzer işlerde çalıştırılma koşulunu aramaz.

Devrin ayni şirketler grubu içerisindeki tüzel kişilikler arasında yapılması halinde örneğin muhasebeci olarak çalıştırılan bir çalışanın üretim departmanında istihdam edilmesi mümkündür. Tabii başta belirttiğimiz üzere işçinin yazılı onayının şekil şartı olduğunu hatırlatalım.

İş kanunumuz grup şirketlerinde geçici iş ilişkisi ile devri kolaylaştırarak ortaklık yapısı ayni olan işyerleri arasında dayanışmayı güçlendirmeyi amaçlamıştır. Gerçekten de geçici iş ilişkisine en çok grup şirketleri arasında rastlanılmaktadır. Geçici iş ilişkisine personelin yetiştirilmesinden iş gücü dayanışmasına kadar bir dizi nedenle ihtiyaç duyulabilmektedir.

Devir En Fazla 18 Ay Sürebilir

İş Kanunumuz geçici iş ilişkisine bir süre sınırı da getirmiştir. İş hukukumuzda asıl olan sürekli ve belirsiz süreli iş sözleşmesidir. İş mevzuatımızın ruhu açısından geçici iş ilişkisi olağanüstü hallerde kullanılabilecek istisnai bir durumdur.

Buna göre geçici iş ilişkisi altı ayı geçmemek üzere yazılı olarak yapılır, gerektiğinde en fazla iki defa yenilenebilir. Daha açık bir ifade ile geçici iş ilişkisi en fazla 18 ay sürebilecektir. 18 aydan uzun sürmesi halinde geçici iş ilişkisi kurulan işveren artık hukuken asıl işveren olarak telakki edilecektir.

İş hukukumuz geçici iş ilişkisine şekil ve süre şartı koyarak art niyetli kullanımını önlemeye çalışmıştır. Gerçekten de çift taraflı borç doğuran nitelikte olan iş akdinin geçici iş ilişkisi suretiyle sürekli olarak bozulması iş barışını zedeleyecektir.

Ücret ve Prim Alacaklarından Müşterek Sorumlu Olunur

Geçici iş ilişkisi sırasında iş akdi sona ermez, işçi iş akdi gereğince üstlendiği işi görme edimini geçici iş ilişkisi ile hukuki ilişki kurduğu yeni işverene karşı yerine getirmek durumunda kalır. Geçici iş ilişkisi kurulan işveren işçiye talimat verme hakkına sahip olup, işçiye sağlık ve güvenlik risklerine karşı gerekli eğitimi vermekle yükümlü bulunacaktır.

Devirde asıl işverenin geçici olarak devrettiği işçiye ücret ödeme yükümlülüğü ise devam eder. İşçinin ödenmeyen ücret ve ücret kabilinden alacaklarından devreden ve devralan işveren müştereken sorumludur. Bu müşterek sorumluluk ödenmeyen prim alacakları yönünden de vakidir. SGK devreden ve devralan işverenlere müşterek müteselsil takip yapabilecektir.

İşçi, işyerine ve işe ilişkin olup kusuru ile sebep olduğu zarardan geçici iş ilişkisi kurulan işverene karşı sorumlu durumdadır. Geçici iş sözleşmesinden aksi anlaşılmıyorsa, işçinin diğer hak ve yükümlülüklerine ilişkin İş Kanunundaki düzenlemeler, geçici iş ilişkisi kurulan işverenle olan ilişkisine de uygulanır.

---

Kıssadan Hisse

“Şüphe etmediğin hiçbir bilgi doğru değildir.”

---

Sorularınız için:

Emeklilik tarihini hesaplatmak isteyen okurlarımızın T.C. kimlik numarası, SSK sigorta sicil numarası, Bağ-Kur numarası, ay-gün-yıl olarak doğum tarihi, askerlik yaptığı ve terhis olduğu tarihleri, askerlik süresini, er olarak yada yedek subay olarak yaptığını, ilk işe giriş tarihi (ilk kez sigortalı olarak çalışmaya başlanılan tarih), hizmet dökümü, doğum borçlanması için çocukların doğum tarihlerini, özürlü ise özürlülük rapor oranını, vergi indirimi yazısı alıp almadığı bilgilerinin tümünü eksiksiz göndermeleri gerekmektedir. Tarihlerin ay, yıl ve gün şeklinde gönderilmesi gerekir.

Yazarın tüm yazıları için: