Kocaeli’nden okurumuz Bilal Ekizoğlu
soruyor: “Bünyamin bey, işe aldığımız çalışanlara deneme
süresi uyguluyoruz. Deneme süresinde beğenirsek çalışmaya devam
ediyor. Deneme süresinin birinci ayında sigorta yapıyoruz. Müfettiş
gelirse bize ceza çıkar mı? Deneme süresi uygulamamız cezaya neden
olur mu?”
Sayın okurumuz, ne yazık ki cezalı
duruma düşmeniz kaçınılmaz, zira sigortasız (kayıtdışı) işçi
çalıştırıyorsunuz.
Deneme süresi konusu ülkemizde çok
karıştırılıyor.
Ülkemizde iş akitleri yapılırken
“deneme süresi” diye bir uygulama var.
Ancak bu uygulama sigortalılık
açısından geçerli bir uygulama değil. Yani bu iki şey birbirine
karıştırılıyor.
Deneme süresi nedir, nasıl
uygulanır, deneme süresinde SGK bildirimi nasıl yapılmalı?
Ayrıntılı olarak açıklayalım.
Ülkemizde Deneme Süresi
Var
Deneme süresi ülkemiz iş hukukunda
uygulanan bir usul. Bir işçiyi işe alırken deneme süreli sözleşme
yapma hakkı bulunuyor.
İşçi ve işveren iş sözleşmesini
yazarken bir deneme kaydı koyabiliyorlar.
Kıssadan Hisse “Üçüncü sınıf
insanlar birinci sınıf sorunlara çözüm bulamaz.”
Ancak bunun bir sınırı var: Deneme süresi en
fazla iki ay olabiliyor. Bu bir üst sınır, yani daha az
belirleyebilmek de mümkün.
Toplu sözleşme yapılan işyerlerinde
ise deneme süresi toplu iş sözleşmeleriyle dört aya kadar
uzatılabilmekte.
En Fazla İki Ay
Olabilir
Deneme süresi işçinin işvereni ve
işyerini denemesi, işverenin de işçinin performans ve yeterliliğini
ölçmesi için getirilmiş bir uygulama.
Deneme süresi içinde taraflar iş
sözleşmesini bildirim süresine gerek olmaksızın ve tazminatsız
feshedebiliyor. Daha açık bir ifade ile ihbar tazminatı süresi yok,
işçi “yarın işe gelmiyor” diyerek işveren de “yarın işe gelme”
diyerek aralarındaki iş ilişkisini anında sona
erdirebiliyor.
Ancak şunun altını önemle çizelim:
Deneme süresi işçinin tüm diğer haklarının aynen korunduğu bir
süre. Yani işçinin ücretini ödeme yükümlülüğü ve eşit davranma
yükümlülüğü gibi tüm hakları sürüyor.
Deneme Süresinde Sigorta
Zorunlu
Deneme süresinin en çok karıştırılan
yönü “SGK’ya sigortalı bildirimi” ile ilgili.
İşverenler deneme süresinde işçinin
sigortalı olmasına gerek olmadığını, deneme işçinin süresi sonunda
sigortalı olabileceğini düşünüyor.
Oysa gerçek bunun tam tersi: Deneme
süresinde bile olsa tüm işçilerin en geç çalışmaya başlamadan bir
gün önce sigortalı girişinin yapılması ve çalıştığı deneme
sürelerinin aynen sigortalı bildirilmesi gerekiyor.
Ancak inşaat, tarım ve balıkçılık
işyerlerinde çalışmaya başlanılan gün içerisinde sigortalı
bildirimi geçerli.
Para Cezaları Yeni Yılda
Arttı
Daha açık bir ifade ile söyleyecek
olursak deneme süresinde sigortasız çalıştıran yanıyor.
Bir müfettiş/denetmen incelemesinde
sigortasız çalıştırılmanın tespit edilmesi halinde deneme süresinde
sigortasız çalıştırılan her bir çalışan başına iki asgari ücret
ceza uygulanıyor.
Yılbaşında asgari ücret arttığı için
artık SGK’nın cezalarının tutarı da arttı. Tek bir işçiyi bir gün
bile deneme süresinde sigortasız çalıştırmanın cezası şuan 3294
Lira. Bir de o ayki hizmet bildirimini yapmamışsanız bu ceza ikiye
katlanıyor.
Aman siz siz olun, deneme süresinde
sigortasız işçi çalıştırmayın, mağdur olmayın…
Bu yazının tüm hakları Memurhaber.com'e aittir. "www."
biçiminde aktif bağlantı kurulabilir, açık kaynak gösterilmek
kaydıyla içerik kullanılabilir. Açık kaynak göstermeden yapılan
alıntılar için yasal takip yapılacaktır.