Emekliliği yaşa takılana müjde üstüne müjde!
Erken emeklilik için yaşa takılanlara SGK'nın yeni başkanı Yadigar Gökalp İlhan'dan güzel haberler var. İlhan'ı makamında ziyaret eden Habertürk yazarı Ali Tezel emeklilik hakkında tüm merak edilen soruları sordu.
SGK'nın yeni başkanı Yadigar Gökalp İlhan ile makamında görüştü. Gökalp'ten yakın zamanda TBMM'ye sevk edilmesi beklenen 15 maddelik tasarı taslağından başka, "Vazgeçildi" haberlerine rağmen emeklilikte yaşa takılanlarla müjdeli haberler var.
BU HAFTA KESİNLEŞECEK
Habertürk'ten Ali Tezel'in haberine göre, Planlanan formül şu: Emekliliğine kaç yıl kalmışsa her yıl için yüzde 5 düşük maaşı kabul eden hemen emekli olabilecek. Maliye yüzde 5 kesinti istiyor, ancak Almanya'da yüzde 2 olan bu oran önümüzdeki haftalarda kesinleşecek.
ERKEN EMEKLİLİK YASASI'NIN TÜM MERAK EDİLENLERİ BURADA!
EMEKLİLİKTE YAŞA TAKILANLAR NE OLACAK?
İlk sorum "emeklilikte yaşa takılanlar" ile
ilgili oldu. Başkan İlhan, bu konuda çalışmalarının devam ettiğini
ve yakında gerçek metnin ortaya çıkacağını ifade etti. "Her
erken emekli olunacak yaş için emekli aylıklarında bir indirim söz
konusu olup olmadığı" soruma ise şimdilik taslak metinde
her erken emekli olunacak yaş için "yüzde 5'lik bir indirimi"
düşündüklerini, ama henüz kesinleşmediğini ekledi. Maliye'nin
görüşünün yüzde 5 kesinti yapılması yönünde olduğu belirtildi.
Gökalp, konuyla ilgili olarak yasa çıkarsa sigorta süresi ve prim
gün sayısı dolup yaşı bekleyen 300 bin kişinin (SSK'lının) emekli
olma hakkı elde edeceğinden maliyet unsurunun hesaplandığını da
belirtti.
YAŞA TAKILANLARIN BORÇLANMA TALEBİNİ DE
İLETTİM
SGK Başkanı ile görüşeceğimi duyan "emeklilikte yaşa
takılanlar" grubu da beni arayıp başkana bir teklifleri
olduğunu belirttiler. Tekliflerini başkan hanıma ilettim. Grubun
teklifi, "Emekliliğimize yaş şartından kaç yıl kalmışsa
parasını peşin ödeyelim, aylıktan indirim yapmasınlar"
idi. Başkan hanım bu teklife de sıcak baktığını ve bakanlık
makamıyla birlikte konuyu değerlendireceklerini ifade etti. Bu
uygulanırsa günlük en az 10.5 lira borçlanmak gerekiyor. Bu da
örneğin 5 yılınız kalmışsa 19 bin lira borçlanma demek.
ERKEN EMEKLİLİK SADECE SSK'LILARA
Yaşı beklerken iş bulma umut ve isteği azalan ve emekli de
olamayanlardan sadece SSK'lılara (4/A'lı) erken emeklilik hakkı
gelirken, Bağ-Kur'lu (4/B'li) ve memurlara (4/C'li) bu hak şimdilik
düşünülmüyor. Bu konuda en önemli kriter iş bulma konusu olduğu
için SSK'lı olup da emeklilik bekleyenlerin ilk planda düşünülmesi
doğru olmakla birlikte, Bağ-Kur'lulara ve memurlara da erken
emeklilik getirilmesi yerinde olacaktır.
YAŞA TAKILANLAR KİMLER?
SSK'lı olanlardan 8.9.1999 gününe kadar emeklilik için iki şart
vardı. Birincisi, sigortalılık süresi (kadınlar için 20, erkekler
için 25 yıl), ikincisi de 5000 günlük prim ödeme gün sayısı. Bu
tarihten sonra ise üçüncü bir şart daha geldi, yaş şartı. 8.9.1999
gününden önce işe girenler için kadınlarda 40 ile 58, erkeklerde
ise 44 ile 60 yaş arasında değişen yaş bekleme süresi getirildi.
Memurlar ve Bağ-Kur'lular için de benzer şekilde yaş şartı
getirildi.
"Emeklilikte yaşı bekleyenler"in büyük bir derdi
daha var. İşe girmek isteseler "Yaşlısın"
diyorlar, emekli olalım dediklerinde ise "Gençsin" diyorlar. Bu
sebeple iki arada bir derede kalmış gibiler.
ALMANYA VE FİNLANDİYA ÖRNEKLERİ
Almanya'da normalde emeklilik yaşı, işe giriş ve doğum tarihlerine
göre 65 veya 67'dir. Ancak 63 yaşına gelmiş olanlar her eksik yaş
için yüzde 2'lik daha düşük emekli aylığı bağlama oranıyla 67
yaşını beklemeden emekli de olabiliyorlar. Daha sonra çalışsalar
bile emekli aylıkları artmıyor. Finlandiya'da da benzer uygulama
var, ama daha güzel. Eksik aylık bağlama oranıyla daha
erken yaşlarda emekli olanlar, emekli olduktan sonra çalışmaya
devam ederlerse her çalıştıkları yıl aldıkları emekli aylığı yüzde
2 artarak gerçek emekli aylıklarına yükseliyor.
ÇALIŞTIKÇA EMEKLİ AYLIKLARI DÜŞÜŞÜ DE
DEĞERLENDİRİLİYOR
İşin ilginci çalışanları daha geç emekli etmeye çalışan hükümetler
"Bu yetmez, bir de çalıştıkça emekli aylıklarını
düşüreceğiz" dediler. Bu sebeple 1.1.2000 gününden sonra
biraz, 1.10.2008 gününden sonra ise her prim ödenen ay için ileride
alınacak emekli aylıkları 2'şer lira düşüyor.
SGK Başkanı ile bu konuyu görüştüğümüzde Denizli Pamukkale
Üniversitesi'nden Doç Dr. Oğuz Karadeniz'in bu konuda teklifi
olduğunu ve değerlendirdiklerini belirtti. Teklife göre, aktif
yaşlanma politikaları kapsamında, günü dolduktan sonra yaşı
beklerken çalışmaya devam ederken, her fazla 360 gün aylık bağlama
oranının (ABO) 2 değil, 3 olarak alınması ve 50 yaşından sonra
çalışılan her yıl için de ABO'nun 4 olarak alınması durumunda
sigortalıların daha çok aylık almak adına çalışmaya devam
edecekleri beklentisi olacağı belirtilmiş.
EMEKLİ ÇALIŞANLARA DA MÜJDE GELEBİLİR
İkinci olarak da emekli olduktan sonra çalışıp SGK'ya SGDP primi
ödeyerek çalışan emeklilerin, bu çalışmalarından emekli aylıklarına
yansıma olmadığından gerçekte 1.5 milyondan fazla emekli çalışan
olduğu halde 80 bini kayıtlı, geri kalanı kayıtdışı çalışmaktadır.
Bunu engellemek adına, emekli olduktan sonra çalışılan her
yıl için emekli aylıklarının yüzde 2 artırılması da
düşünülmektedir. Bu durumda hem gelir vergisi hem de prim geliri
artmış olacak.
SGK DENETMENLERİ MERKEZİLEŞECEK
Halen il müdürüne bile değil Sosyal Güvenlik Merkez Müdürlükleri'ne
bağlı çalışan Sosyal Güvenlik Denetmenleri'nin yerelleşmesi
sorununu ortadan kaldırmak için denetmenlerin belli illerde grup ve
büro başkanlıkları olarak toplanması ve merkezileştirilmesi de
düşünülen değişiklikler arasında. Ayrıca denetmenlerin harcırah ve
ücretleri konusunda da çalışmalar devam ediyor.
SOKAK ÇOCUKLARI KURTULDU
Ana-babası olmayan 18 yaşından küçük çocukların zorunlu
"Genel Sağlık Sigortası" kapsamında hem gelir
testi hem de GSS primi konusunda zorluklar vardı. Konuyu
gazetemizde de Ceyda Erenoğlu ile Hilal Öztürk haberleştirmişti.
Artık sokak çocuklarının, para ödemeden primleri Hazine'den
ödenerek sağlıkları karşılanmış olacak.
YABANCILARDA SEVE SEVE GSS KALKIYOR
Özellikle İngiliz ve Alman hükümetleri ile diplomatik soruna sebep
olan, yabancılardan ülkemizde bir yıldan çok ikamet edenlerin
zorunlu olarak GSS primi (aylık 250 lira gibi) ödemeleri
uygulamasına da son veriliyor. Bundan böyle sadece isteyen yabancı
GSS primi ödeyecek, istemeyen ödemeyecek.
TOPLULUK ÇALIŞANLARINA YÜZDE 5'LİK İNDİRİMDEN İŞVEREN
YARARLANACAK
5510/5-g kapsamında yurtdışında (eski adı topluluk sigortası)
çalışanları için işverenler, sadece GSS (yüzde 12.5) ve kısa vadeli
(yüzde 2) prim ödüyorlar ve yüzde 5'lik indirimden
yararlanamıyorlardı. Şimdi yapılan düzenlemeyle bu işverenler de
yüzde 5'lik işveren indiriminden faydalanacaklar.