Aile yardımı ödeneği ve asgari geçim indiriminden yararlanma kriterleri farklı
Sosyal Güvenlik Uzmanımız Şevket Tezel önemli konulara değinmeye devam ediyor.

Okurum Sevilay Budinli Söz soruyor: “Bir devlet okulunda
öğretmenim. Aile Yardımı Ödeneği ile ilgili yazınızı okudum. Ancak
tereddütte kaldığım bir konu var. 4 Aralık 2007 tarih ve
26720 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Gelir Vergisi Tebliği 6 ncı
maddesinde emekli olan eş çalışmayan eş olarak değerlendirir”
denilmektedir. Bu durumda emekli olan eşim sebebiyle eş yardımı
alabilir miyim?“
Aile yardımı ödeneği ve asgari geçim indirimi memurlar için geçerli
ve önemli iki hak. Asgari geçim indirimi kamuda olsun özel sektörde
olsun tüm hizmet çalışanları ilgilendiren ve 2007 yılına kadar
vergi iadesi uygulaması yerine geçen bir hak. Buna karşın aile
yardımı ödeneği memurlar, sözleşmeli personel ve geçici personele
yine aile durumlarına göre ödenen bir başka hak oluyor.
Her ikisinde de eş ve çocuklar belli şartlar dahilinde kapsama
girerken her iki uygulamanın faydalanma kriterleri farklı
bulunuyor.
Asgari geçim indirimi (AGİ) alacak çalışanların eşleri için bu
haktan yararlanmaları sadece eşlerin ücretli çalışan olmamasına
bağlı bulunuyor. Bu bağlamda çalışan örneğin emekli aylığı alan eşi
için AGİ alabiliyor. Çocuklar için AGİ 18 yaşını veya tahsilde olup
25 yaşını doldurmamış olmaları şartına bağlı bulunuyor.
Oysa aile yardımı uygulamasında eş için aile yardımından
yararlanabilmek için eşin hem çalışan hem de emekli aylığı alan
durumunda olmaması gerekiyor. Yine erkek çocuklar için aile
yardımından yararlanılabilmesi, çocukların 25 yaşını doldurmamış ve
çalışmıyor olmasına bağlı bulunuyor. Kız çocukları ise evli
olmamaları ve çalışmıyor olmaları koşuluyla 25 yaşından büyük
iseler bile aile yardımı ödeneğine konu olabiliyorlar.
Çalışamayacak derecede malûl çocuklar için yaş ve cinsiyet sınırı
olmadan aile yardımı ödenmeye devam edilebiliyor. Öğrenimi devam
eden çocuklar için sadece yaz dönemindeki çalışmalar aile yardımı
ödeneği alınmasına engel olmuyor. Burs alan veya Devletçe okutulan
çocuklardan dolayı aile yardımı ödeneği daha önce alınamazken 2014
yılından beri alınabiliyor.
Yani okurumun sitesinden okuduğunu belirttiği yazımız aile yardımı
ödeneği iken bahsettiği gelir vergisi genel tebliği asgari geçim
indirimi ile ilgili bulunuyor. Dolayısıyla bahse konu genel
tebliğde de belirtildiği üzere emekli aylığı alan eşten dolayı
asgari geçim indiriminden faydalanmak mümkün iken aile yardımı
ödeneğinde emekli aylığı alan eşten dolayı ödenek almak 657 sayılı
Kanunun 202 nci maddesine göre mümkün bulunmuyor.
Zira 657 sayılı Kanunu 202 nci maddesinde açıkça "Bu yardım,
memurun her ne şekilde olursa olsun menfaat karşılığı çalışmayan
veya herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan aylık almayan eşi
için 1500 (Bütçe Kanunu gereği 2134 olarak
uygulanıyor) , çocuklarından herbiri için de 250
gösterge rakamının (72 nci ay dahil olmak üzere 0-6 yaş grubunda
yer alan çocuklar için bir kat artırımlı) aylık katsayısı ile
çarpılması sonucu elde edilecek miktar üzerinden ödenir. "
hükmü bulunuyor.
Madde metninden eş için aile yardımı ödeneği verilmesi için bir
sosyal güvenlik kuruluşundan aylık almamak şart olduğu için memur
emekli durumundaki eşi için aile yardımı ödeneği
alamıyor.
Bir Soru-Bir Cevap
1969 doğumlu bayanım. 08.05.1988 SSK girişim. Aralıklı olarak
toplam 1085 SSK günüm var. Çalışmadığım 1991 yılında doğum yaptım
ve 1995 yılından bu yana 657 sayılı Kanuna tabi memur olarak
çalışmaktayım. SSK günlerimi Emekli Sandığı’na devretmiştim. Simdi
doğum borçlanması yaparak erken emekli olabilir miyim? Binnur
Büyükkayıkçı
Öncesinde sigortalılığınız bulunduğu için doğum borçlanması
yapmanız mümkün. Yapacağınız doğum borçlanmasının emeklilik
yaşınızı düşüreceği de bir vakıa. Fakat yalnızca çocuğunuzun iki
yaşını doldurmasına kadar geçen süredeki prim ödenmemiş süreleri
borçlanabilirsiniz. Memuriyet başlangıcınızı ve hizmetlerinizi net
olarak vermemişsiniz. Bu nedenle tam emeklilik yaşınızı
belirtemeyeceğim ama halen 4/1-c sigortalılığınız devam ettiği için
başvuracağınız yer Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Kamu
Görevlileri Daire Başkanlığı olacaktır. Belirtmeliyim ki SSK
günlerinizi intibak ettirmiş olabilirsiniz ama bu günler emekli
aylığı bağlanmadan devredilmiş olamaz. Dolayısıyla doğum
borçlanmasıyla emekliliğinize engel de olamaz.