5510 sayılı Kanunun yeni memurlara azizliği

5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği Ekim 2008 ayından önce Emekli Sandığı iştirakçisi olanlarla bu tarihten sonra Emekli, Sandığı iştirakçisi olanlar arasında sosyal güvenlik hakları bakımından çok önemli faklar bulunuyor. Emeklilik tarihi açısından da olan bu farkın emekli aylığı ve emekliliğe ilişkin prim kesintileri bakımından da önemli farklar bulunuyor. 

Okurum İbrahim Bey’in bu konuda sorduğu soru vesilesiyle bugün de bu önemli farka işaret etmek istedik. Okurum İbrahim Bey; 

• 2004 yılında vekil öğretmenlik yapan bir öğretmenin 6 ay bu görevi sürdürdükten sonra 2011 yılı haziran ayına kadar sözleşmeli  öğretmenlikte çalıştığını,

• bu tarihten sonra da kadrolu öğretmenliğe atandığını,

• bu aya kadar prim kesintileri 5510 sayılı Kanun kapsamında yapıldıktan sonra şimdi de 2004 yılındaki vekil öğretmenliğinden kaynaklı olarak bahse konu kesintilerin 5510 sayılı Kanun değil de 5434 sayılı Kanun kapsamında yapılması gerektiğinin anlaşıldığını belirterek;

2011'den bu yana olan emekli keseneklerinin nasıl yapılacağını, arada fark çıkarsa bunu öğretmen arkadaşının ödemesi gerekip gerekmediğini soruyor.

Hemen belirtelim ki meselenin iki boyutu bulunuyor. İlki okurumun sorduğu kesinti boyutu ki memuriyete atandığı 2011 yılı Haziran ayından sonra yapılan kesintilerin 5434 sayılı Kanuna göre emekli sandığı matrahları hesaplanarak doğrusu hesaplanmalı. 5510 sayılı Kanun kapsamında yapılan prim kesinti hesabına göre çıkacak kişi ve kurum primleri olması gereken Emekli Sandığı matrahına göre hesaplanacak şahıs keseneği ve kurum karşılığından daha fazla olacaktır. Dolayısıyla fazla yatırılmış prim durumu ortaya çıkacak. Öğretmenin çalıştığı kurum durumu SGK'ya bildirerek mahsubunu isteyecektir.

Emekli Sandığı matrahı nasıl hesaplanacak?

Tabii burada Emekli Sandığı matrahı nasıl hesaplanacağı gündeme gelecektir. Burada öğretmenin üniversite mezunu olduğu için 9/1'den başlayacağını, 2004-2011 yılları arasındaki süresinin ilgili kanunu kapsamında derece ve kademesine birebir sayılarak intibak ettirileceğini, gösterge aylığı ile kıdem aylığı yanında ek göstergesinin kazanılmış hak aylık derecesine göre;

1	3000
2	2200
3	1600
4	1100
5	900
6	800
7	500
8	450

baz alınarak memur maaş katsayısı ile çarpılarak hesaplanacağının;

Halen 1241,44 TL taban aylığı ile 2200 ek göstergeden düşük ek göstergelerde 9500 x memur maaş katsayısının yüzde 40'ının ekleneceğinin bilinmesi gerekiyor. 

Maaş hesabında tüm bu unsurların yanında eğitim-öğretim hizmet tazminatı, iş güçlüğü zammı, temininde güçlük zammı gibi unsurlar eklenerek prim hesabı yapıldığından fazladan prim ödemesi değil, bilakis prim iadesi söz konusu olacaktır.

Yeni Memurun Prime Esas Matrahı

Zira 5510 sayılı Kanuna tabi memurun prime esas matrahına prime esas kazancın hesabında makam, temsil, görev tazminatları ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 152 nci maddesi uyarınca ödenen tazminatlarının (bölge, kurum, birim, çalışma mahalli, görevin niteliği ve benzeri kriterlere dayalı olarak asıl tazminatlara ilave, ek veya ayrıca ödenen tazminatlar hariç), 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun ek 17 nci maddesinin (A) bendinde yer alan cetvelde belirtilen oranlar üzerinden ödenen hizmet tazminatının (2629 sayılı Kanun ile 2955 sayılı Kanuna göre tazminat veya üniversite ödeneği alanların sadece rütbelerinin karşılığı hizmet tazminatlarının), 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanununun 2 nci maddesi uyarınca ödenen üniversite ödeneğinin, 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanununun 106 ncı maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca ödenen ek ödeme tutarlarının dikkate alınması gerekiyor.

Tazminattan Kaynaklanan Fark

Örneğin öğretmenlere aşağıdaki miktarlarda verilen Eğitim Öğretim Tazminatı Emekli Sandığı matrahındaki öze hizmet tazminatı tutarından daha yüksek olduğundan 5510 sayılı Kanun kapsamındaki prime esas kazanç matrahının 5434 sayılı Kanun kapsamında hesaplanacak Emekli Sandığı matrahından o miktarda daha yüksek olacaktır. 

I- a) Eğitim ve Öğretim Hizmetleri Sınıfına dahil Öğretmen unvanlı kadrolarda

fiilen öğretmenlik yapanlardan;

-1-2 derecelerden aylık alanlar..........................................................................................: 100

-3-4 derecelerden aylık alanlar......................................................................................... : 95

-Diğer derecelerden aylık alanlar...................................................................................... : 85

b) (a) bendinde sayılanlardan Uzman Öğretmen unvanını kazanmış olanlara ayrıca;

-1-2 derecelerden aylık alanlar..........................................................................................: 20

-Diğer derecelerden aylık alanlar...................................................................................... : 15

c) (a) bendinde sayılanlardan Başöğretmen unvanını kazanmış olanlara ayrıca;

-1-2 derecelerden aylık alanlar..........................................................................................: 40

-Diğer derecelerden aylık alanlar...................................................................................... : 30

Eksik Değil Fazla Ödeme Vardır

Yani 1.dereceden aylık alan bir memur 9500x0,079308= 753,43 TL’nin tamamı prime tabi iken Emekli Sandığı matrahının içindeki özel hizmet tazminatına göre bu rakamın %70’i yani

527,40 TL’si kesenek ve karşılığa tabi bulunuyor. Dolayısıyla düzeltme halinde eksik ödeme değil fazla ödeme açığa çıkacaktır.

Şayet iade gerekseydi de elbette kurumun kendi payına şahsın da kendi payına ilave prim ödemesi gerekecekti.

Hasılı gösterge aylığı, ek gösterge aylığı, kıdem aylığı, özel hizmet tazminatı ve taban aylığından oluşan Emekli Sandığı Matrahı her hal u kârda Prime Esas Kazanç Matrahından düşük kalacaktır. 

İşin garip tarafı 2008’den sonra memuriyete başlayan memur derece-kademe, unvan ve sınıfa göre aylık bağlanan eski memura göre hem daha çok prim öderken emeklilikte daha düşük aylık alacaktır. Bu da 5510 sayılı Kanunun yeni memurlara tabir caizse azizliği olmaktadır.