Yeni memurların emekliliğe esas derece sorunu
15.10.2008'den önce iştirakçi olmuş memurlar için emekliliğe esas derece önemli emeklilik unsuru. Buna karşı yeni memurlar için bu kavram bir anlam ifade etmediği gibi intibakı da gerekmiyor.
15.10.2008'den önce iştirakçi olmuş memurlar için emekliliğe esas derece önemli emeklilik unsuru. Buna karşı yeni memurlar için bu kavram bir anlam ifade etmediği gibi intibakı da gerekmiyor.
SSK veya Bağ-Kurlu süresinden sonra memur olanlar bu hizmetlerini intibak ettirebiliyorlar. Ancak bu intibak 15 Ekim 2008 öncesinde bir şekilde Emekli Sandığı iştirakçiliği yapmış olanlarla böyle bir hizmeti olmadan 15 Ekim 2008’den sonra memur olanların intibak usûlleri farklı bulunuyor. Bu farkın dayanağı 15 Ekim 2008’den sonra memur olanlar için 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu uygulanması mümkün bulunmamasına dayanıyor.
MEMURLARIN EMEKLİ AYLIKLARI NASIL HESAPLANIYOR?
Üstelik bu fark memurların emeklilik aylıklarını ve dolayısıyla planlarını etkileyecek boyutta bulunuyor. Haklarında 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanacak olan 4/c sigortalılarının kesenek ve kurum karşılıklarının hesaplanması için belirlenen tutara Emeklilik Keseneği Esas Aylık deniliyor.
İştirakçilerinin emeklilik kesenek ve kurum karşılığına esas alınan derece ve kademelerine ait, aylık gösterge, ek gösterge, kıdem aylığı, taban aylığı ve özel hizmet tazminatı toplamına da emekli keseneğine esas aylık deniyor.
SİGORTALI GEÇİRİLMİŞ HER YIL 1 KADEME İLERLEMESİ
Konuya ilişkin olarak 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanununun mülga ek 18 inci maddesinde diğer sosyal güvenlik statülerine tabi görevlerde bulunduktan sonra 5434 sayılı Kanuna tabi olanların, emeklilik keseneklerine personel kanunları gereğince kazanılmış hak olarak aldıkları derece ve kademe aylıkları üzerine, sigorta primi ödemek suretiyle geçirdikleri sürelerin her yılı bir kademe ilerlemesine ve her üç yılı bir derece yükselmesine esas olacak şekilde bulunacak derece ve kademe aylığının esas alınacağı hükme bağlanmış bulunuyor.
Bu hüküm uyarınca, daha önce diğer sosyal güvenlik kurumlarına tabi görevlerde bulunduktan sonra 5434 sayılı Kanuna tabi göreve giren personelin sigorta primi ödemek suretiyle geçen hizmetleri emeklilik keseneğine esas aylıklarının tespitinde değerlendiriliyor.
657'YE GÖRE KAZANILMIŞ HAK AYLIĞI
657 sayılı Kanunun 36/C maddesinde belirtilen istisnalar hariç sigortalı hizmetler sadece emeklilik keseneğine esas aylıkları etkileyecek kazanılmış hak aylıklarında diğer bir deyişle görev aylıklarına ait derece ve kademelerde artış sağlamıyor.
Bu hizmetler “657 sayılı Kanuna göre devlet memurunun öğrenim durumu ve hizmet sınıfı gibi hususların değerlendirilmesiyle tespit edilen memuriyete giriş derece ve kademesine yine bu kanunda yer alan ilavelerin yapılması suretiyle bulunacak derece ve kademe olarak tanımlanabilir. Bir başka ifadeyle kazanılmış hak aylık derecesi 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tâbi olarak geçirilen ya da ilgili mevzuatı gereğince bu kapsamda geçmiş gibi değerlendirilen hizmet süreleri ile öğrenim durumu veya kariyeri dikkate alınarak uygulanan derece veya kademe ilerlemeleri sonucunda ulaşılan derece ve kademeyi” ifade eden Kazanılmış hak aylık derecesini artırıyor.
Ancak, 5510 sayılı Kanunun 106 ncı maddesi ile 5434 sayılı Kanunun mülga ek 18 inci maddesi 2008 yılı Ekim ayı başından itibaren yürürlükten kaldırılmış bulunuyor.
Bu nedenle, 15.10.2008 tarihi ve sonrasında ilk defa 4/c sigortalılığı kapsamında sigortalı sayılanların, daha önce mülga sosyal güvenlik kanunlarına tabi geçen sigortalı sürelerinin (SSK, Bağ-Kur gibi), emeklilik keseneğine esas aylık derece ve kademe ilerlemesinde değerlendirilmesine ilişkin bir hüküm bulunmadığından, bu sürelerinin emeklilik keseneğine esas aylıklarında değerlendirilmesine imkân bulunmuyor. Sadece toplam hizmet süresinin hesabında dikkate alınabiliyor.
2008'DEN SONRA EMEKLİ AYLIKLARININ HESAPLANMASI
Zaten ilk defa 15.10.2008 ve sonrasında 4/c sigortalısı olanların emekli aylıklarının da derece-kademe -ek gösterge unsurlarına göre değil ortalama kazanç ve güncelleme esasına göre hesaplanması gerekiyor.
Örneğin 4 yıllık fakülte mezunu olan ve Genel İdare Hizmetler kadrosunda 10.02.2006 tarihinde görev başlayan sigortalının göreve başlamadan önce 4/a sigortalılığı kapsamında geçen 1230 gün sigortalı süresi bulunmuş olsun. Bu durumda ilgilinin 30.06.2016 tarihi itibarıyla emeklilik keseneğine esas aylık derece kademesi;
3 yıl 5 ay (4/a) süresi
10 yıl 5 ay (4/c) süresi
olmak üzere toplam 13 yıl 10 ay hizmet süresine göre memuriyete başlama tarihi olan 15.02.2006 tarihinden 4/a sigortalılık süresi kadar (3 yıl 5 ay) geriye gidilerek sigortalının emeklilik keseneğine esas aylığı için terfi tarihi 15.09.2002 olarak bulunur.
Örnek İntibak
KHA Derece Kademesi EKEA Derece Kademesi
Terfi Tarihi Drc/Kdm Terfi Tarihi Drc /Kdm
15.9.2002 9/1
15.9.2003 9/2
15.9.2004 9/3
15.9.2005 8/1
15.02.2006 9/1 15.09.2006 8/2
15.02.2007 9/2 15.09.2007 8/3
15.02.2008 9/3 15.09.2008 7/1
15.02.2009 8/1 15.09.2009 7/2
15.02.2010 8/2 15.09.2010 7/3
15.02.2011 8/3 15.09.2011 6/1
15.02.2012 7/1 15.09.2012 6/2
15.02.2013 7/2 15.09.2013 6/3
15.02.2014 7/3 15.09.2014 5/1
15.02.2015 6/1 15.09.2015 5/2
15.02.2016 6/2 30.06.2016 5/2
Bu yazının tüm hakları Memurhaber.com'a aittir. "www." biçiminde aktif bağlantı kurulabilir, açık kaynak gösterilmek kaydıyla içerik kullanılabilir. Açık kaynak göstermeden yapılan alıntılar için yasal takip yapılacaktır.