Sahte sigorta nasıl anlaşılır?

İsmi mahfuz okurumuz Emin bey soruyor: “Merhaba, ben son 3,5 yıl sigorta primimi kendim ödedim. Ama kendimi  sanal yada hayali olmayan gerçek bir şirkette çalışıyor olarak gösterdim. Primimi işyerinde ödedim, işyeri de beni çalışıyor olarak gösterip SGK’ya benim verdiğim primleri yatırdı. Bu şekilde yapan  belki 1 milyon kişi vardır. Bunun yasal olmadığını da bilmiyordum. SGK bu durumu araştırıp tespit ederek hakkımda soruşturma açtı. Soruşturma kapsamında SGK beni ifadeye çağırdı. Ben de gittim. İfademde “Çalışmadım ama çalışıyor gözüküp primimi kendim ödedim. Bu işin de yasal olup olmadığını bilmiyordum” dedim. Şimdi SGK bana, yatırmış olduğum (yaklaşık 10.000 TL) sigorta primlerinin  geçersiz olacağını ve  yatırdığım primlerin de iade edilmeyeceğini, yapılan sağlık harcamalarınında isteneceğini beyan ediyor. Bu durumda ben ne yapabilirim? Sigortalı olma hakkımı kaybetmemek için nasıl bir yol izlemeliyim? Sonuçta ben iş bulabilsem çalışacaktım. Devlet bana iş verse çalışacaktım. İş yokken, ben buna rağmen işyerinde çalışıyor gibi gözüküp ne şartlar altında kazandığım parayla kendi primimi kendim yatırdım. Ben haklarımı kaybetmemek için ne yapabilirim?”

Sayın okurumuz daha önce de çeşitli defalar dile getirdik, sahte sigortalılığa meylederek daha baştan yanlış yapmışsınız. Okurlarımızın sık sık sordukları bir konu olduğu için tekrardan açıklayalım.

Fiilen Çalışmadan Sigortalı Olunmaz

Halk arasında “sigortalı göstermek” olarak tabir edilen bir işyerinde çalışmadan sigortalı olarak bildirilmek doğru değildir, yasal değildir. Bunun adı hukuki tabiri ile sahte sigortalılıktır.

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunumuz 4/a (eski tabiriyle SSK) sigortalısı olunması için fiilen bir işyerinde hizmet akdine tabi olarak çalışılmasını şart koşmuştur. Hizmet akdine tabi olarak çalışmaya başlayan bir kişi SGK’ya sigortalı olarak bildirilmek zorundadır. Bildirilmez ise cezası vardır.

Ancak işyerinde çalışmayan birini sağlıktan yararlansın, doğum parası alsın, emeklilik gününü doldursun diye çalışıyormuş gibi sigortalı bildirmek yasal değildir. Sigortalı gösterildiğiniz işyerinin gerçek olması birşeyi değiştirmez. Fiilen çalışmadan sigortalı olmak kanuna uygun değildir.

Sahte Bildirimler İptal Olur, Primler Geri Ödenmez

SGK yapacağı denetim sonucunda işyerinde fiilen çalışmadan ve işveren ile aranızda bir hizmet akdi oluşmadan yapılan bildirimleri iptal eder. Bu bildirimler kanuna uygun yapılmadığından iptal edilmektedir. İptal edilen bildirimlerden dolayı oluşacak tüm haklar da yanacaktır.

Sahte sigortalı olarak ödediğiniz primleri de geri alamazsınız. Bu primler SGK’ya gelir kaydedilir.

Sahte şekilde sigortalılıklarınız iptal edilir, emekli olduysanız emekliliğiniz yanar. SGK tüm emekli maaşlarını da sizden geri ister. Yetmez emekli olduğunuz ve sahte olarak sigortalı göründüğünüz günlerde hastaneden ne kadar ilaç ve tedavi aldıysanız hepsinin parası sizden yasal faiziyle geri istenir.

Anlayacağınız sahte sigortalılığın astarı yüzünden pahalıya patlar.

Çoğu Zaman Sahte Sigorta Çeteleri Organize Ediyor

Bazen sağlıktan yararlanmak yada emekli olmak isteyen kişilerin bir tanıdıklarına ait işyerlerinde sigortalı olarak gösterilmeleri olarak temayüz eden bu uygulama günümüzde yaygın bir sektör haline gelmiştir.

Vatandaşları emekli olabilmeleri için gün kazandırmak vaadiyle kandıran sahte sigortalı çeteleri kendilerini muhasebeci/ mali müşavirmiş gibi tanıtarak prim gelirlerini toplamakta daha sonra sahte işyerleri üzerinden bu kişileri sigortalı bildirmektedir. Tabi bu bildirimlerin karşılığındaki prim tutarları SGK’ya hiçbir zaman ödenmez.

Bazen de eşini, arkadaşını kendi işyerinden sigortalı göstermek suretiyle sahte sigortalılığa tevessül edenler bulunmaktadır. Tekrar vurgulayalım, işyerinin gerçek olması yada primlerin ödenip ödenmemesi durumu değiştirmez, yapılan bildirim kanuna aykırıdır.

Kasten Yaparsanız Hapse Girebilirsiniz

Sahte sigortalılığın hapse girme ihtimali de vardır. Sahte sigortalı çeteleri hakkında cumhuriyet savcılıkları takip açmaktadır. Eğer sahte olduğunu bile bile gidip para ödediyseniz, bildirgelere, sahte iş sözleşmesi gibi evraklara imza attıysanız SGK sizin hakkınızda da suça kasıt halinde iştirakten Cumhuriyet Savcılıklarına suç duyurusunda bulunur.

Sahte sigorta çeteleri ve onlarla işbirliği yaptığı tespit edilenler Türk Ceza Kanunu’nun 157 ve 158 nci maddeleri uyarınca kamuyu zarar uğratmak suretiyle dolandırıcılık ve evrakta sahtecilik suçları dolayısıyla cezalandırılmaktadır.

Yani paranızdan ve emekliliğinizden olduğunuz yetmezmiş gibi bir de yaşlı çağınızda hapse girme riski vardır.

Çözüm Basit, İsteğe Bağlı Sigortalı Olun!

Peki, iş bulamayanlar emekli olmasın mı? İş bulamayan kişi sağlıktan yararlanmasın mı? Primini kendisi ödeyerek sigortalı olmak, sağlıktan yararlanmak, emekli olmak isteyen okurlarımız ne yapacaklar?

Bunun çözümü basit: 5510 sayılı Kanunumuz çok geniş şartlarla isteğe bağlı sigortalılık hakkı getirmiştir. Bir kişi kendisini isteğe bağlı sigortalı yaptırırsa bu aylık asgari 300 TL karşılığından emeklilik hakkı kazanmasını sağlar. İsteğe bağlı sigortalılık için fiilen çalışmak zorunlu değildir.

Zaten birçok kişi Genel Sağlık Sigortası dolayısıyla prim borçlusu haline gelmiştir. Vatandaşlarımızın önemli bir kısmı 38 TL ile 226 TL arasında bir GSS primi ödemektedir. GSS primi sadece sağlıktan yararlanma sağlar, emekliliğe sayılmaz. Bunun yerine aylık asgari tutar üzerinden 300 TL ödeyip hem sağlıktan yararlanmak hem de emeklilik günü kazanmak daha akıllıcadır.

Sahte sigortalılığın aksine isteğe bağlı primleri her zaman güvencededir, iptal edilmez ve (4-b şartlarından biraz daha geç olsa da) gününüz ve yaşınız dolunca emekli olmanızı garanti eder. Üstelik emeklilik hakkı kazanacak kadar gün dolduramazsanız % 12 GSS primi dışında kalan % 20 emekliliğe sayılan prim tutarını toplu ödeme şeklinde geri iade alma hakkı dahi bulunmaktadır.

---

Kıssadan Hisse

"Yalan ikna edici olabilir, ama neyse ki gerçek çok daha ikna edicidir."

Sorularınız için:

Emeklilik tarihini hesaplatmak isteyen okurlarımızın T.C. kimlik numarası, SSK sigorta sicil numarası, Bağ-Kur numarası, ay-gün-yıl olarak doğum tarihi, askerlik yaptığı ve terhis olduğu tarihleri, askerlik süresini, er olarak yada yedek subay olarak yaptığını, ilk işe giriş tarihi (ilk kez sigortalı olarak çalışmaya başlanılan tarih), hizmet dökümü, doğum borçlanması için çocukların doğum tarihlerini, özürlü ise özürlülük rapor oranını, vergi indirimi yazısı alıp almadığı bilgilerinin tümünü eksiksiz göndermeleri gerekmektedir. Tarihlerin ay, yıl ve gün şeklinde gönderilmesi gerekir.

Yazarın tüm yazıları için: