BIST 9.080
DOLAR 32,36
EURO 34,96
ALTIN 2.324,88
YAZARLAR

Fazla mesai ücreti ne kadardır?

Fazla mesai ücreti ne kadardır?



İzmir’den okurumuz Selami Kırcan soruyor: “Bünyamin bey, bir servis şirketinde çalışıyorum. Zaman zaman servis için gece yarılarına kadar çalışıyoruz. Patronum fazla mesailerimizi geciktiriyor, bazen de vermiyor. Fazla mesai için ne kadar ücret verilmesi gerekir? Fazla mesaimiz verilmeyince ne yapmalıyız? Ben ve arkadaşlarım bu konuda haklarımızı öğrenmek istiyoruz. Beni aydınlatırsanız sevinirim.”

Sayın okurumuz, öncelikle şahsınızda tüm dünya çalışanlarının 1 Mayıs Emek Bayramı’nı kutlayalım.


Fazla Mesai Ülkemizde Ciddi Bir Sorun

Okurumuz, yine çok sorulan bir soruyu soruyor. Ne yazık ki işçilerimizden, keyfi olarak fazla mesai yaptırıldıkları, fazla mesai ücretlerinin verilmediği yada fazla mesai zammı olmadan verildiği gibi şikayetleri sık sık duyuyoruz. Bu konu İş Mahkemelerine de en çok yansıyan ücret alacaklarından.

Oysa fazla mesai ücreti işvenin keyfine bırakılmamış olup, İş Kanunumuzda ayrıntılı olarak açıklanmış bir husustur.

İş Kanununa göre fazla çalışma ve fazla sürelerle çalışma nedir, ne kadar ücret alınır? Bu konuları ayrıntıları ile açıklayalım.



Fazla Çalışma Nedir?

İş Kanunumuza göre ülkenin genel yararları yahut işin niteliği veya üretimin artırılması gibi nedenlerle fazla çalışma yapılabilir.

Fazla çalışma, İş Kanununda yazılı koşullar çerçevesinde, haftalık 45 saati aşan çalışmalardır.

Ancak, İş Kanunu’na göre denkleştirme esasının uygulandığı hallerde, işçinin haftalık ortalama çalışma süresi, normal haftalık iş süresini aşmamak koşulu ile, bazı haftalarda toplam 45 saati aşsa dahi bu çalışmalar fazla çalışma sayılmaz.


Fazla Mesai Ücreti Ne Kadardır?

Fazla mesai için ayni ücret verilmez. Zira çalışan iş yapabilmek için fazladan kendinden fedakarlık etmekte, yeri geldiğinde dinlenmek, yenilenmek için ihtiyaç duyduğu zamanı kullanmaktadır.

Her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının YÜZDE ELLİ yükseltilmesi suretiyle ödenir.

Başka bir deyişle normal saat ücretiniz öneğin 40 TL ise, fazla mesai saat ücreti bunun 1,5 katı yani 60 TL’dir.


Fazla Sürelerle Çalışma Nedir?

Haftalık çalışma süresinin sözleşmelerle 45 saatin altında belirlendiği durumlarda yukarıda belirtilen esaslar dahilinde uygulanan ortalama haftalık çalışma süresini aşan ve 45 saate kadar yapılan çalışmalar fazla sürelerle çalışmalardır.

Başka bir deyişle işçinin örneğin haftalık 35 saat çalışması kararlaştırılmış ise, işçinin 45 saate kadar olan 10 saatlik fazladan çalışması “fazla sürelerle çalışma”dır.

Bu süre ancak 45 saate kadar olan çalışmaları kapsar.


Fazla Sürelerle Çalışmaya Ne Kadar Ücret Ödenir?

Fazla sürelerle çalışmalarda, her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının YÜZDE YİRMİBEŞ yükseltilmesiyle ödenir.

Yukarıdaki örnekten gidecek olursak, normal saat ücreti 40 TL olan bir işçinin, fazla sürelerle çalışma ücreti bunun 1,25 katı yani 50 TL’dir.

Belirtelim ki haftalık 45 saatin üzerindeki çalışmalar fazla sürelerle çalışma değil, fazla çalışmadır ve bu çalışmalar için 1,5 kat ücret ödenir.


Zorla Fazla Mesai Yaptırılamaz

İş Kanunumuzda fazla çalışma düzenlenmiş olsa da işçiye sınırsız fazla mesai yaptırılamaz. Zira işçinin de bir insani çalışma kapasitesi vardır.

Fazla saatlerle çalışmak için işçinin onayının alınması gerekir.

Başka bir deyişle işçi keyfi olarak ve zorla fazla mesai yaptırılamaz.

Fazla çalışma süresinin toplamı bir yılda 275 saatten fazla da olamaz.


Nereye Şikayet Edebilirsiniz?

Fazla mesai ücretinin verilmemesi yada eksik verilmesi ücret alacaklarının ödenmemesi dolayısıyla işçiye haklı fesih hakkı verir. Zira ücret ve ekleri iş akdinin esaslı unsurlarından biridir. Bunun işveren tarafından ödenmemesi iş akdinin esaslı bir unsurunun yerine getirilmemesi anlamını taşır.

Eğer fazla çalışma ücretinizi yada fazla sürelerle çalışma ücretinizi alamıyorsanız bu yasal haklarınızdan mahrum edildiğiniz anlamını taşır.

Konuyu en yakın Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğüne yada direkt ALO 170 Hattından Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Teftiş Kurulu’na şikayet edebilirsiniz. Belirtelim ki ALO 170 Hattını aramak ücretsizdir. Konuyu İş Müfettişleri soruşturacak, gerekli haklarınız verilecektir.

İdari aşamada haklarınızı alamamanız halinde de İş Mahkemesi’nde ücret ve benzeri alacaklarınızın tahsili amacıyla dava açmanız mümkündür.


---

Kıssadan Hisse

“Meyveli ağaç taşlanır.”

---


Sorularınız için:

Emeklilik tarihini hesaplatmak isteyen okurlarımızın T.C. kimlik numarası, SSK sigorta sicil numarası, Bağ-Kur numarası, ay-gün-yıl olarak doğum tarihi, askerlik yaptığı ve terhis olduğu tarihleri, askerlik süresini, er olarak yada yedek subay olarak yaptığını, ilk işe giriş tarihi (ilk kez sigortalı olarak çalışmaya başlanılan tarih), hizmet dökümü, doğum borçlanması için çocukların doğum tarihlerini, özürlü ise özürlülük rapor oranını, vergi indirimi yazısı alıp almadığı bilgilerinin tümünü eksiksiz göndermeleri gerekmektedir. Tarihlerin ay, yıl ve gün şeklinde gönderilmesi gerekir.

Yazarın tüm yazıları için:




Yorumlar