Çocuğu özürlü annenin erken emeklilik hakkı
Çocuğu özürlü annenin erken emeklilik hakkı
Okurumuz Mehmet KUTLU soruyor: “Bünyamin bey, eşim 1969
doğumlu. 01.09.1991’de devlet memuru olarak çalışmaya başladı. Daha
önce 1989 Eylül ayında 3 aylık SSK’lı olarak çalışmışlığı var.
Özürlü bir çocuğumuz var. Bu kapsamda 2008 Ekim ayında
çıkan 5510 sayılı Kanuna ek olarak özürlü çocuğa sahip anneler için
her bir yıla 3 ay eklenmesi durumundan yararlanabiliyor mu? Eşim bu
kapsamda daha erken olabilir mi? Bilgi verirseniz sevinirim.”
Sayın okurumuz, sosyal güvenlik reformunun 2008 yılında yürürlüğe
girmesi sonrasında sosyal güvenliğin kapsamında önemli ölçüde
genişleme oldu. Reform bir yandan emeklilik yaşını yükselterek
emekliliği zorlaştırıp bağlanacak emekli maaşlarının oranını
düşürürken bir yandan da bir takım sosyal güvenlik haklarının
arttırılmasını sağladı.
Özürlü çocuğu bulunan çalışan annelere getirilen haklardan biri
olan erken emeklilik hakkını ayrıntılı olarak açıklayalım.
Kadın Çalışanlara Erken Emeklilik Var
Emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanması talebinde bulunan kadın
sigortalılardan başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede
malûl çocuğu bulunanların, 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği
tarihten sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, prim
ödeme gün sayıları toplamına eklenir ve eklenen bu süreler
emeklilik yaş hadlerinden de indirilir.
Şöyle ki sosyal güvenlik hukukunda her yıl 360 gün sayılır. Sürekli
bakıma muhtaç özürlü çocuğu bulunan kadın çalışanlar her çalışılan
360 gün için 90 gün, başka bir deyişle 3 ay ek sigortalılık süresi
alırlar.
Bu kadarla da kalmaz bu kadınların aldıkları bu süreler
emeklilik yaşlarından da düşülür, daha erken emekli olmalarını
sağlar.
360 günden az süreler de orantılı olarak sigortalılık süresi
kazandırır ve emeklilik yaşında indirim sağlar.
Bu indirim yalnızca kadın çalışanlara sağlanmış pozitif ayrımcılık
niteliğinde bir haktır, sürekli bakıma muhtaç özürlü çocuğu bulunan
erkek çalışanlar yararlanamaz.
Hangi Tarihten İtibaren Ek Sigortalılık Süresi
Verilir?
Öte yandan altını çizmek gereken bir husus bu erken emeklilik
hakkının hangi tarihten itibaren uygulanacağıdır.
Sosyal güvenlik reformu kanunu olan 5510 sayılı Kanunun uzun vadeli
sigorta kolları yönünden 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Konu ettiğimiz erken emeklilik hesabı bu tarihten sonraki
çalışmaları kapsar.
Bu tarihten önce de sürekli bakıma muhtaç özürlü çocuğu olan kadın
sigortalılının önceki çalışmaları için indirim ve ek gün verilmesi
söz konusu değildir, hesaplama sonraki çalışmalar için yapılır.
Sürekli Bakıma Muhtaç Ne Demektir?
Bu noktada önem kazanan bir başka husus da sürekli bakıma muhtaç
kavramının neyi ifade ettiğidir. Bu kavramın hukuki kapsamı SGK
tarafından çıkartılan Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı
Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliği’nde tanımlanmıştır.
Buna gore;
a) Kuadripleji, parapleji, dipleji ve sigortalının yaşamını kendi
başına yürütmesine engel hemipleji veya merkezi sinir sisteminin
sfinkterbozuklukları ile birlikte olan diğer hastalık ve
arızalar,
b) Süreli veya sürekli ruh sağlığı ve hastalıkları kliniğinde
kalmayı gerektiren ve tedavi edilemeyen psikotik hastalıklar,
c) İki gözde de yüzde yüz (tam) görme kaybı,
ç) İki elin kaybı,
d) Bir kolun omuzdan ve bir bacağın kalçadan kaybı,
e) Her iki bacağın alttan en az 1/3’ünün kaybı,
f) Tedavisi olanaksız bir hastalıktan ileri gelen ağır beslenme
bozuklukları ve kaşeksiler,
g) Yukarıda tespit edilen hastalık ve arızalar dışında kaldığı
halde tedavi edilemeyen, başka birinin sürekli bakımına muhtaç olan
ağır hastalık ve arızalar,
sigortalıların ve özürlü çocuklarının başka birinin sürekli
bakımına muhtaç durumda sayılacağı hallerdir.
Son Kararı SGK Sağlık Kurulu Verir
Öte yandan başka birinin sürekli bakımına muhtaç durumda malul
çocuğu olan annelerin alacağı bu indirim ve ek sigortalıllık süresi
hakkı otomatik olarak başlamaz. Bu indirimin emeklilik aşamasında
uygulanması için SGK Sağlık Kurulunca karar verilmesi
gerekmektedir.
9.10.2008 tarih ve 27019 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmış bulunan
Kamu Görevlilerinin Tahsis Yardımlarına İlişkin Tebliğ’de bu durum
açıkça belirtilmiştir. Tebliğin 8 inci maddesine göre Sosyal
Güvenlik Kurumu’nca Sağlık Kurulunca başka birinin sürekli bakımına
muhtaç derecede malul çocuğu olduğuna karar verilen kadın
sigortalıların, Kanunun yürürlük tarihinden sonra geçen prim gün
sayılarının 1/4 oranı, sigortalının prim gün sayısına ilave
edilecek ve bu süre emeklilik yaş hadlerinden indirilecektir.
Belirtilen koşulları sağlayan kadın sigortalılar SGK’nın sevki ile
alacakları raporun SGK Sağlık Kurulunca onaylanması ile belirtilen
haktan yararlanmaya başlarlar.
Sizin de eşinizin bu haktan yararlanması için bu prosedürden
geçerek çocuğunuzun alacağı özürlülük raporunun SGK’ca onaylanması
gerekir.
Sağlık Yardımını Anneden Almak Zorunlu mudur?
Bu arada belirtelim malul çocuğun ebeveynlerden hangisinin
üzerinden sağlık yardımı aldığı önemli değildir.
Babanın sigortalılığı kapsamında sağlık hizmeti alıyor olsa dahi
anne yukarıda saydığımız şartları sağlaması halinde 01.10.2008
tarihi sonrasındaki çalışmaları için ek sigortalılık süresi kazanır
ve erken emekli olma hakkı elde eder.
---
Kıssadan Hisse
“Kitaplar uygarlığa yol gösteren
ışıklardır.
— Tolstoy
---
Sorularınız
için:
Emeklilik tarihini hesaplatmak isteyen
okurlarımızın T.C. kimlik numarası, SSK sigorta sicil numarası,
Bağ-Kur numarası, ay-gün-yıl olarak doğum tarihi, askerlik yaptığı
ve terhis olduğu tarihleri, askerlik süresini, er olarak yada yedek
subay olarak yaptığını, ilk işe giriş tarihi (ilk kez sigortalı
olarak çalışmaya başlanılan tarih), hizmet dökümü, doğum
borçlanması için çocukların doğum tarihlerini, özürlü ise özürlülük
rapor oranını, vergi indirimi yazısı alıp almadığı bilgilerinin
tümünü eksiksiz göndermeleri gerekmektedir. Tarihlerin ay, yıl ve
gün şeklinde gönderilmesi gerekir.
Yazarın tüm yazıları
için: