2013 YGS- LYS tercih teknikleri

Üniversite Tercihleri-2013’e Doğru

Oktay Aydın- Eğitim ve Danışmanı

Üniversiteli olmak isteyen adayların sınav maratonları sona erdi. Yükseköğretime Geçiş Sınavı-YGS ve Lisans Yerleştirme Sınavları-LYS tamamlandı. Şimdi sıra büyük yol ayrımında. Hangi üniversitede hangi bölümü okuyacaklarına ilişkin karar alma vakti.

YGS-2013’te 140 ve üstünde puan alamayan 184.429 aday üniversiteli olma şansını 2013-2014 öğretim yılı için kaybetti. 71.746 meslek liseli aday sınavlara katılmayarak sadece kendi alanlarındaki 2-3 yıllık ön lisans Meslek Yüksek Okulu-MYO bölümlerini sınavsız tercih edeceklerini bildirdi. 140-180 arasında puan alabilen 346.725 aday ise Açıköğretim Fakültesi-AÖF kontenjansız bölümleri yanı sıra sadece ya 2-3 yıllık ön lisans MYO bölümlerini tercih etme ya da üniversitelerin Özel Yetenek Sınavı ile alan 4 yıllık lisans bölümlerine başvurma ve sınavlarına girebilme hakkı kazandı. YGS’lerde 180 ve üstü alan 1.232.631 aday ise 140-180 arası alanların hakkına ek olarak, YGS ile alan 4-5 yıllık lisans programlarını tercih etme hakkı da kazandı.

YGS’lerde 180 ve üstü alan 1.232.631 adaydan, 851.131’i LYS’lere de girdi. Bu adaylardan ilgili LYS puan türlerinde 180 ve üstü alan adaylar LYS ile alan 4-6 yıllık lisans programlarını tercih etme hakkı kazandı.

Bu süreçte adayları bekleyen bir seçim var. Hangi bölümde öğrenim göreceklerine ve bu bölümü hangi üniversitede okuyacaklarına karar verecekler. Bunun için 104’i devlet, 78’i vakıf, 8 vakıf-myo, 9 KKTC toplam 199 yükseköğretim kurumunda yer alan yaklaşık 10 bin bölümdeki 1 milyona yakın kontenjan arasından seçim yapacaklar. Bu seçimi en fazla 30 tercih olarak ÖSYM’ye bildirecekler.

LYS-2013 sonuçlarının 8 Temmuz 2013’e kadar açıklanması bekleniyor.

Adayları bundan sonra bekleyen süreç ve yapılması gerekenler ise şöyle:

Tercih Takvimi:

    8 Temmuz 2013’e kadar LYS-2013 ham puan sonuçları ve hem LYS hem de YGS yerleştirme puan sonuçlarının açıklanacağı öngörülüyor.

    YGS/LYS-2013 tercihlerinin internet ortamlarına giriş işlemleri 15-25 Temmuz 2013 tarihleri arasında yapılacak.

Sonuçlar Açıklanana Kadar:

 Her aday, sonuçların açıklanmasına kadar, netleri ile puanlarını hesaplayabilir ve öngörülerde bulunabilir. Puanlar hesaplanırken verilerin 2012’ye ait olduğu ve 2013 Türkiye Test Ortalama ve Standart Sapmalar açıklandıktan sonra puan değerlerinin değişebileceği göz ardı edilmemelidir. Ayrıca, 2012’deki AOBP ile 2013’teki OBP arasında 15 puanlık fark da göz önünde tutulmalıdır. Tahmini LYS puanları hesaplanırken YGS puanları değil YGS test netleri ayrı ayrı girilmelidir.

Puanlar önce ham olarak hesaplanıyor. Her aday diploma puanını 5 ile çarparak tahmini OBP’sini de hesaplayabilir. OBP’leri tüm bölümler için 0,12 ve meslek-teknik lise mezunları kendi alan tercihlerine 0,18 ile çarpıp ayrıca eklemeliler. Böylece her aday tahmini Yerleştirme YGS/LYS puanlarını hesaplamış olur.

Bu puanları ve öğrenim görmek istediği üniversiteleri-bölümleri bir arada değerlendirerek bir taslak tercih listesi oluşturulabilirler.

    Adaylar, bu listeye uyan bölümlere ilişkin

    Hangi dersler var? Ne tür projelere, uygulamalara yer veriliyor?

    Mezun olununca ne tür işler yapılabiliyor?

    Ne tür özellikte olanlar bu bölümde başarılı oluyor? Türü sorulara yanıt arama çalışmalarına başlamalılar.

    Adaylar, bu listeye uyan üniversitelere ilişkin

    Akademik kadrosu nasıl?

 Öğrencilere sunduğu, bireysel gelişim, öğrenci kulüpleri, spor, sanat ve kültürel etkinlikleri neler?

 Yurt dışı diğer üniversitelerle işbirliği nasıl? Hangi yabancı dilleri ne düzeyde öğretiyor?

  Mezunlarının iş bulma oranları neler?

 Yurt, yemek, kampüs olanakları nasıl? Hangi şehirde? Kampüsü, kent içinde mi, kent dışında mı? Türü sorulara yanıt arama çalışmalarına başlamalılar.

Sonuçlar Açıklandıktan Sonra:

Her aday YGS/LYS-2013 Sonuç Belgesini iyi incelemelidir. Belgede

   Y-YGS ve Y-LYS puanlarını ve başarı sıralarını görecekler.

  Y puanları, zaten ham puanlarına, OBP’leri 0,12 ile (mesleki ek puanlı alanlar için 0,18 ile) çarpılarak katılmış olarak veriliyor. Ayrıca çarpıp eklemelerine gerek kalmayacak. OBP’li puanlara Yerleştirme (Y) puanları denir.

    Kendi kişiliklerine ve kariyer hedeflerine uygun seçtikleri bölümlerin hangi üniversitelerde olduğunu araştırmalılar.

    2013 Üniversiteler ve programlara ait, kontenjanlar ve 2012 taban puanı, başarı sırası, özel koşulları vs bilgileri içeren Kontenjanlar Kılavuzu-2013 yayımlandı.

    Bu kılavuz yardımıyla, öğrenim görmek istediği bölümlerin hangi üniversitelerde olduğunu, puan türünü, kontenjanını, 2012’de en son giren adayın Y-puanını ve Y-başarı sıralarını, varsa özel koşullarını vs bulabilirler.

 Öngörü için bakılan 2012 Taban Puanları da Y puanlarıdır.

 Öngörü için bakılan taban puanlarının yanı sıra Y-Başarı Sıralarına da bakmakta yarar var.

 Hem taban puanları hem de başarı sıraları 2012’yi yansıtıyor. 2013’te değişiklik göstermesi kaçınılmaz.

 Özellikle bu yıl OBP sisteminde köklü değişiklik var.

 100-500 aralığından 250-500 aralığına çekildi.

 AOBP uygulamasına son verilerek, liselerin YGS puan ortalamalarını yansıtan A katsayısı kaldırıldı.

 Tüm bunlar 2013 taban puanlarını 2012 taban puanlarından ve 2013 başarı sıralarını 2012 başarı sıralarından bir hayli farklı kılabilir. Tercihlerde buna dikkat etmekte yara var.

 Tercih sürecinde, 2012 taban puanların 2013’te 15-20 puan -/+ olabileceği ya da sıraların -/+ % 3 değişebileceği göz önünde tutulmalıdır.

    Tüm adaylar bu süreci iyi değerlendirerek sağlıklı tercihler için kullanmalı.

    Kendi 2013 puan ve sırasına göre, 15-20 puan alt ve üst, başarı sırasının yarısı kadar alt ve üst aralıklarda olabilecek bölümleri belirlemeli.

    Bu bölümleri ve üniversiteleri araştırmalı, gidebiliyorlarsa bizzat giderek gezmeli ve bilgi almalılar.


Tercih Teknikleri:

    YGS’de 140 ve üstü alan adaylar ön lisans ve AÖF programlarını tercih edebilecekler. YGS’de 140 ve üstü alan adaylar ayrıca özel yetenek sınavı ile alan lisans programlarına da başvurabilecekler.

 YGS’de 180 ve üstü alan adaylar meslek liselilere ek puan verilen YGS puanları ile alan lisans programlarını tercih edebilecekler.
LYS’lerde 180 ve üstü alan adaylar lisans programlarını tercih edebilecekler.

Bölümlerinin neler olduğu, hangi üniversitelerde bulunduğu, hangi YGS/LYS puan türü ile öğrenci alacağı,   “YGS/LYS-2013 Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu” “Tablo 4” (Lisans)  ve “Tablo 3a”, “Tablo 3b”de (önlisans) belirtilmiştir. Tercihler Yerleştirme YGS/LYS Puanlarına (Y-YGS/LYS) göre yapılacaktır.

 “Tablo 5”de yer alan Özel Yetenek Sınavı ile öğrenci alan lisans programları tercih listelerinde yer almayacak, adaylar ilgili üniversitelere bizzat başvuracaktır.

Özel Yetenek Sınavı ile alan bölümlerin neler olduğu “YGS/LYS-2013 Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu” “Tablo 5’te” belirtilmiştir. Özel Yetenek Sınavı ile alan bölümlerin nasıl öğrenci alacağı, ne tür ve kaç sınav yapacağı, ilgili üniversitelerce adaylara, başvuruları sırasında bildirilecektir.

    Yapılabilecek toplam tercih sayısı 30’dur. Tüm tercih haklarının kullanılması zorunlu değildir. Adaylar 30’u aşmayacak biçimde diledikleri kadar tercihte bulunabileceklerdir. Bölümler, en çok girilmek istenenden, en az istenene doğru sıralanır ve başarı sırası, minimum puan açısından, istek sırasını oynatmayacak biçimde, gözden geçirilir. Tercih edilen yükseköğretim programının hangi üniversitede ve hangi şehirde olduğu, öğretim dili ve süresi, programın özel koşullarının olup olmadığı kılavuz yardımıyla iyice irdelenir.

Minimum puan, bir bölüme bir önceki yıl YGS/LYS’de yerleştirilen (kontenjan sayısına göre) son öğrencinin ilgili puan türündeki Y-YGS/LYS puanıdır. Sabit bir değer değil, değişkendir. YGS/LYS-2013’de aynı kalabilir, artabilir ya da düşüş gösterebilir.

Yerleştirme, merkezi olarak yapıldığından ve yerleşme oranı çok düşük olduğundan,  adaylar tercihlerinin, minimum puan açısından, kendi Y-YGS/LYS puanlarının +/- 15; başarı sırasının yarısı kadar alt; 2 katı kadar üst aralıktan olmasına dikkat etmelidir.

İstenmeyen bir yükseköğretim programına tercihler arasında ne olursa olsun yer verilmemelidir. Daha çok istenen bir yükseköğretim programı, salt yüzdelik dilim, minimum puan ya da başka bir nedenden ötürü daha az istenen bir programın altına alınmamalıdır. Kimilerince sanal olarak oluşturulan “ölü ya da hasta tercih” kavramları gerçek değildir. Tercihin, yani bir bölümü ve üniversiteyi, başka bir bölüm ya da üniversiteden daha çok istemenin hastalık ya da ölümle hiçbir ilgisi yoktur.

Yerleştirilmede tercih sırasının adayın isteğini belirtmenin ötesinde bir önemi, yerleşme avantajı yoktur. Aday, kaçıncı sıraya yazmış olursa olsun, tercih ettiği bir bölüme, diğer tercih eden adaylarla birlikte Y-YGS/LYS puanlarına göre sıralanmış olarak ve kontenjan dahilinde yerleştirileceklerdir. Tercih sırası sadece adayın önceliklerini ÖSYM’ye bildirmiş olması açısından önemlidir.

Eğer iki aday,eşit Y-YGS/LYS puanına sahip olursa; başarı sırası aynı olmaz:

        o puan türünde HAM YGS/LYS puanı yüksek olanın başarı sırası yüksek olur,

        o da eşitse, o puan türünün ana alan testleri neti daha yüksek olanın başarı sırası yüksek olur.